Lenda: Etike e te ushqyerit
Tema: Studimi i sherbimit ne bare dhe restorante
Sherbimi ne bare
dhe restorante eshte nje nga sherbimet me te rendesishme ne industrine e
mikpritjes.
Tri funksionet e personelit te sherbimit
Parapregatitje per sherbim
Mikpritje
Shitje
Rradha e sherbimit ne tavoline
Femrave u sherbehet te parave, pastaj burrave.
Klientet me te moshuar para atyre me te rinjve.
Klienteve te nderuar gjithmone duhet t’u sherbehet
te pareve
Atij qe fton I sherbehet ne fund
Etiketa e veres .
Gota e shebimit.
Temperatura e sherbimit.
Teknika e sherbimit
Sherbimet e Hotelit
Transporti nga aeroporti. Ne ofrojmë shërbimin “pick
up” transportin nga aeroporti dhe kemi 15% zbritje.
Parkingu. Parkingu është i siguruar 24 orë.
Telefon. Të gjitha dhomat kanë një telefon i cili
mund të përdoret për të thirrur edhe jashtë hotelit.
TV. Ekran Flat Screen me kanale
digjitale..Recepcioni. Ne jemi 24 orë në shërbimin tuaj.
Restorant
Stafi ynë profesional do të iu shërbejë me një
shërbim Mbretërorë. Në restorant ne do
të kemi kënaqësinë të iu shërbejmë kuzhinën tradicionale, rajonale dhe
ndërkombëtare, nëse keni ndonjë dëshirë tjetë do të kemi kënaqsinë për të iu
përgjegjur dëshoirës suaj.
Salla e Konferencave. Çfarëdo që jeni duke pritur
një takim pune apo një konferencë, “Silver” Hotel ofron strukturë të përsosur
për të përmbushur nevojat tuaja. Dhoma jonë speciale është plotësisht e paisur
me përparimet e fundit teknike duke përfshirë aftësitë wireless internet dhe
projektuesit LCD
Mëngjesi. Ne e shërbejmë mëngjesin në dhomë të
veçantë nga 7:00 AM deri 10:00 AM gjithashtu kemi edhe shërbimin e mengjesit ne
dhomën tuaj.
Interneti. Wi-Fi internet me shpejtësi të lartë
është në dispozicion në të gjithë ndërtesën, duke përfshirë edhe në dhomat e
hotelit dhe në Restorantë gjithashtu ofrojmë Lap Top për shfrytëzim për te
gjithë klientët tanë.
Shërbimi Larje\Hekurosjen e Rrobave. Në qoftë se i dergoni në recepcion rrobat e
tuaja para orës 9:00 AM, ju do të merrni rrobat tuaja në të njëjtën ditë
maximum deri në orën 18:00 PM, të pastërta dhe të hekurosura.
Mini-bar
Në çdo dhomë është një mini-bar dhe në te do të ketë
ujë dhe lëngje.
Kasafort. Të gjitha dhomat janë të pajisura me
kasafor digjitale.
Alarm për Zgjim
Ju lutemi të na informoni për numrin e dhomës tuaj
dhe kohen kur dëshironi të iu zgjojmë përmes telefonit etj.Baret dhe
Restorantet ne Hotel Vlora International
Restoranti “Bukuroshja e Durrësit” i pozicionuar
përgjatë bregut të detit, ju ofron një mjedis komod dhe elegant me kuzhinë të
zgjedhur.
Në restorantin “Bukuroshja e Durrësit” mund të
shijoni bufe të ndryshme me gatime të freskëta.
Dreka 13:00 – 16:00
Darka 19:00 – 23:00
“Tre brezat”, një atmosferë e stilit Italian ku gërshetohet ambjenti i një
xhelaterie, me restorantin me kuzhinë ndërkombëtare dhe “Wine bar-i” me mbi 200
lloje verërash.
Wine Bari “Tre brezat” është vendi ideal për të
shijuar kohën mes miqve tuaj.
Orari i shërbimit: 7:00 – 24:00
“Pool bar”-i pozicionuar në mes të pishinës,
rrethuar nga palmat.Këtu ju mund të shijoni kokteile tropikale nën tingujt e
muzikës verore.
Orari i shërbimit: 9:00 – 19:00 Dy “Beach bare” nga ana
e plazhit në dy skajet e hotelit ku shërbehen snekë të ndryshëm dhe pije të
ftohta për të freskuar orët më të nxehta të verës.
Orari i shërbimit: 9:00 – 19:00
VLORA INTERNATIONAL
Cilësi dhe komoditet, është nga më luksozët në Vlorë
ndodhet pranë portit detar 10 m larg nga deti ju ofron dhoma matrimoniale dhe
singëll të pajisura me kondicioner, TV, telefon, minibar, shërbim në dhomë,
mëngjesi falas, të gjitha dhomat me pamje nga deti. Pishinë e mbyllur.Sallë
konferencash 200 vënde, 50 vënde.Bar-restorant me një menu të pasur në
asortimente dhe cilësi.Parkim i bollshëm.Mund të bëni prenotime të cdo lloji.
Pranë portit detar-Vlorë
Turizmi eshte nje industri qe karakterizohet nga
perfshirja intensive e krahut te punes. Burimet njerezore per kete industri
jane vleresuar si ‘lende e pare’ apo
jane parashikuar nga ekspertet si faktori me i rendesishem qe do te perballohet
nga kjo industri gjate dekadave te fundit dhe ne vazhdim.
Por cfare cilesie ofrojne burimet njerezore ne
turizmin shqiptar? A i kenaq ajo kerkesat dhe nevojat e klientit d.m.th te
turistit?
Cilesine e sherbimit dhe rolin e njerezve mund ta shohim qe ne konceptimin e bizneseve
dhe ndertesave deri ne menyren e kryerjes se sherbimit nga kamarieret,
recepsionistet etj.
Tashme ne Shqiperi gjen hotele dhe restorante te
ndertuara me materiale te shtrenjta, me mermere dhe granit, me TV dhe
kondicioner, me banjo me vaske etj. Por nderkohe banjua mund mos jete e
pastruar mire, hoteli mund te mos kete uje ose drita, mund te mos i punoje
dushi, mund te mos gjesh njeri te komunikosh ne gjuhe te huaj, sherbimi mund te filloje te ofrohet pas gjysem ore,
cmimet i vene me te larta per te huaj apo kosovare, dhe kur i ankohesh
pronareve te thone se mund te shkosh ne vend tjeter.Te gjithe keto kane te bejne me kulturen e sherbimit dhe ndikojne ne formimin
e imazhit te sherbimit ne turizmin shqiptar.
Ai qe ka provuar dhe jeton eksperiencat e turistit
apo klientit te ketyre sherbimeve veren nje “karakteristike” te turizmit
shqiptar: ndertime luksi, por qe ne mjaft raste mbesin si te akullta, nuk
mbushen me gjallerine dhe ngrohtesine e mikpritjes, dhe humbin luksin dhe
elegancen per shkak te sherbimit qe
ofrohet.
Duhet theksuar se fajtore per kete nuk jane vetem
pronaret dhe punonjesit. Keta te fundit shpesh kane deshiren dhe vullnetin per
te bere dicka te bukur, por u mungon kultura e duhur profesionale qe te
dallojne se cilat jane kerkesat dhe nevojat e turisteve dhe prioritet e tyre.
Nese do te analizojme historine e industrise
shqiptare te turizmit do te shohim se kemi shume pak tradite, duke marre
parasysh historine 40 vjecare te nje regjimi qe luftonte konceptin e nje shoqerie
konsumi, ku ofrimi i sherbimeve te shlodhjes dhe argetimit konsiderohej i huaj
dhe mikroborgjez, ku arti i kulinarise nuk u zhvillua nga varferia, ku ne
sferen e sherbimeve ekzistonin vetem restorante popullore apo gjelltore te
ushqimit social, dhe ndertimi i hoteleve ne qytetet kryesore u be vetem ne
vitet 1970 atehere kur nevoja per valuten te huaj u pa e domosdoshme.
Kjo shpjegon edhe interesin e paket te opinionit
publik mbi turizmin. Edhe pse dicka ka filluar te levizi keto dhjete vitet e
fundit, ajo ngelet akoma ne kuadrin e propogandes politike gjate muajve te
sezonit turistik. Akoma nuk po mendohet per spoteve publicitare sensibilizuese
qe i tregojne opinionit publik vendas rendesine qe ka turizmi yne ne zhvillimin
ekonomik, nxisin sjelljen e kulturuar dhe sherbimin ne nivelin e duhur apo
kritikojne fenomenin e perfitimit, tentativat zhvatese, indiferencen qe vihet
re shpesh ne sektorin e sherbimeve ne pergjithese. Keto duhet te financohen nga
qeveria shqiptare (ne bashkpunim dhe me NGO perkatese) dhe te transmetohen ne
menyre te vazhdueshme disa muaj rrjesht para hapjes dhe gjate sezonit turistik,
me parrullen e qarte "Mesazh i qeverise shqiptare" ne fund te spotit.
Kjo praktike aplikohet shpesh ne vendet perendimore per luftimin e fenomeneve
negative, por edhe per te transmetuar ide te reja, pozitive per zhvillimin e
vendit
Ne fakt, me shume se nje ndergjegjesim te plote mbi
potencialet e turizmit ne vendin tone, ka nje konfuzion, nje paqartesi, si ne
sektorin publik ashtu edhe ne ate privat.
Askush nuk eshte ne gjendje te te thote se cfare drejtimi do marre
turizmi yne, kush do i percaktoje keto drejtime, si, kush, dhe kur do zbatohen.
‘Shpetimi’ nga pyetje te tilla qe shtojne konfuzionin, vjen me pergjigjen: ‘Ka
nje masterplan per turizmin’. Kete te thone kur duan te ‘te heqin qafe’ ne
Ministri, kete te thone edhe ne komunat e vogla me potencial zhvillimi
turistik, megjithese nuk e dine se cfare eshte ky ‘masterplani qe do t’ju vije
nga “ata lart ne qeveri”’.
Rezultati me tragjik i ketij indiferentizmi ndaj
turizmit tone, eshte se ai nuk po shihet akoma si potencial i tille as nga
brezi i ri. Kjo vjen pikerisht per mungesen e atij sensibilizimi te opinionit
publik qe permendem me siper. Dhe per pasoje, studentet shqiptare qe kane
mundesi te studiojne jashte shtetit preferojne shume me pak degen e turizmit.
Pra dikush qe shpenzon shuma te medha per t’u shkolluar jashte, nuk e shikon
akoma turizmin si nje sektor qe do marre ate rendesi dhe zhvillim te
mjaftueshem, qe t’i garantoj atij studenti nje burim te ardhurash per te
ndertuar jeten e tij.
Por nese kete garanci nuk ja japin qeveritaret tane
(sepse nuk e kane idene as vete se cdo behet me turizmin), duhet te jete
sektori privat ai qe duhet te beje me shume. Ketu nuk e kemi fjalen per ato agjensi
turistike qe mbahen me viza kontrabande, apo ato hotele qe mbahen me
prostituta, por per ato subjekte private serioze, qe kane njefare pervoje ne
turizem dhe perpiqen te ndryshojne dicka. Eshte detyra e tyre te perpiqen te
krijojne brezin e ri te menaxhereve, sepse tek ta duhet te shikojne rritjen e
fitimit te tyre dhe mbijetesen nga konkurrenca.
Patjeter qe kete duhet ta kerkojne ta bejne ne bashkepunim me ministrite
perkatese te turizmit dhe arsimit.
Nuk ka per te na i zgjidhur problemet e turizmit as
nje masterplan qe nuk zbatohet ndonjehere, as nje funksionar ministrie qe
degjon per here te pare per turizmin atehere kur e caktojne ne nje detyre te
tille. Zgjidhja e vetme e problemeve te
turizmit vjen nepermjet edukimit ne nivelet bashkohore.
Turisti i sotem modern, nuk pyet me se ku do veje
per pushime, por cfare do beje atje ku do veje. Dhe me keta drejtuesa te
turizmit tone, ne nuk u japim dot pergjigje as per pyetjen e pare, se per te
dyten as qe behet fjale. Prandaj per te kapur ritmin e kohes, duhet te fillohet
te mendohet urgjentisht per pergatitjen e brezit te ri te menaxhereve te
ardhshem te turizmit.
Eksiston nje boshllek shume i madh ndermjet kerkeses
per menaxher te tille dhe struktures arsimore te profilit te turizmit. Tre
shkollat e mesme qe kemi nuk mund te pergatisin keta menaxhere. As ai gjysem
simestri i Universiteteve tona s’mund ta bej kete. Ka ardhur koha te mendohet
seriozisht per hapjen e nje shkolle te larte profesionale turizmi, e cila do
pergatise nxenesit me te mire te ketyre shkollave te mesme drejt nivelit te
menaxhereve.
Hapja e nje shkolle te tille nuk eshte e lehte kur
mendon kushtet dhe eksperiencen tone, por po te vleresohet seriozisht rendesia
e saj, po te bashkepunojne Ministrite e Turizmit dhe Arsimit me sektorin
private, dhe tre shkollat e mesme dhe Universitetet, kjo zgjidhje nuk eshte e
pamundur. Dhe nese te gjitha palet japin
kontributin e tyre, modelet apo dhe eksperienca mund te merret nga shkolla te
ngjashme perendimore, te cilat jane gjithmone te gatshme te ndihmojne ne raste
te tilla, kur shikojne nje angazhim serioz nga pala vendase.
Deri sa te hapet nje shkolle e tille, duhen pare
mundesite e shpejta (qe te paraprijme sezonet e aferta te turizmit) per
pergatitjen dhe thithjen e manaxhereve te rinj.
Ne mendojme se ekzistojne dy alternativa: e para ka
te beje me thithjen e atyre pak studenteve qe kane bere apo po bejne nje
shkolle te tille ne vendet me turizem me te zhvilluar se ai i yni.
Qe te terhiqen studente te tille ne sektorin publik
apo privat, duhet te kihet parasysh qe kjo nuk behet duke u ofruar nje vend
pune si recepsionist apo preres biletash. Po ashtu studente te tille qe shpesh
mund te kene nje background me te pasur sesa vete shefat e tyre potencial
shqipetare, nuk mund te vleresohen me nje rroge prej 10 000 lekesh kur nderkohe
puna me e rendomte qe ata mund te gjejne ne perendim u ofron te pakten 1 000
Euro.
Dihet qe shuma te tilla jo te gjithe t’i japin ne
Shqiperi, prandaj nje zgjidhje (sidomos per ata studente qe kane veshtiresi per
te gjetur nje pune jashte shtetit) mund te jete kompesimi nepermjet angazhimit
te kompanive shqipetare drejt produktit turistik vendas. Nese psh nje agjensi
turistike merr persiper sfiden per te “zbuluar”, perfshire ne paketen
turistike, dhe shitur produktin shqiptar, atehere ky produkt do zhvillohet me
shume, gje qe do sjelle edhe rritjen e normes se fitimit, pra dhe te
shperblimit te punonjesve. Ne te njejten kohe do terheqi vemendjen edhe te
operatoreve turistik te huaj, si rezultat do rrisi dhe numrin e turisteve.
Pra drejtimi ndaj produktit vendas ofron me shume te
ardhura dhe garanci per te ardhmen, si dhe u jep me shume mundesi studenteve te
tille te vene ne praktik njohurite e tyre – dhe kjo mund te jete nje arsye per
ta qe te mos presin te njejten rroge.
Alternativa e dyte eshte sponsorizimi i studenteve
me te mire te turizmit ne Shqiperi per te sudiuar ne nje shkolle perendimore. Kjo
mund te behet nepermjet bashkepunimit te sektorit privat (individualisht ose te
organizuar) me shkollat perkatese ne vend. Me keta studente mund te lidhet nje
kontrate, ku kompani te ndryshme mund te paguajne nje burse (pervoja tregon qe
nuk eshte ndonje shume e madhe per keto kompani) per studim te ketyre
studenteve, kurse studentet duhet te arrijne nje rezultat te kenaqshem dhe te
kthehen te punojne per kompanine shqiptare mbas studimit. Kjo e fundit
realizohet duke kooperuar me autoritetet qe japin lejen e qendrimit te
studentit ne vendin ku do studiohet, duke e bere kete leje qendrimi me kusht
kthimi.
Të lësh apo të mos lësh bakshish? Në shtete të
caktuara është i detyrueshëm, në të tjera fakultativ, por në disa shtete edhe
ofendues për atë që i ofrohet
Sipas “Fjalorit të gjuhës së sotme shqipe”, bakshish
quhen të hollat që i jepen dikujt për shërbime të vogla mbi vlerën e punës që
bën.Të dhënit bakshish është i ndryshëm në kultura dhe shërbime të ndryshme. Në
disa rrethana, si për shembull te punonjësit e administratës, të pranosh këtë
sasi të hollash konsiderohet e paligjshme. Në disa vende, të japësh bakshish
është normë, disa punëdhënës i paguajnë punëtorët e tyre duke llogaritur edhe
shtesat e bakshisheve që do të marrin.
Një numër ekonomistësh mendojnë se bakshishi është
ekonomikisht i paefektshëm.Ai lidhet edhe me paragjykime racore, pasi
minoritetet shprehen se janë më pak të aftë të paguajnë sasi të mëdha
bakshishi.Në këtë mënyrë ata tregohen haptazi më të varfër dhe kjo gjë nuk u
pëlqen.Studime të tjera shprehen se bakshishi përmban nota të racizmit, pasi
pakicat etnike ankohen se për shërbimet e tyre u japin më pak sesa
vendasve.Korrupsioni dhe ryshfeti shpesh justifikohen pas veprimit të lënies
bakshish, por është e qartë se të dyja ato janë të një shkalle më të
sofistikuar, që lidhen me shpërblime shumë herë më të larta sesa shërbimi.
Bakshishi është më tepër i lidhur me shërbime si
restorantet dhe kafenetë, ku përshkruhet si jo i detyrueshëm, por që në vetvete
është pothuajse një detyrim. Ja si duhet të veproni në shtete të ndryshme të
botës për lënien e bakshishit.
Në SHBA dhe Kanada, si të gjitha të ardhurat e
tjera, bakshishi është një e ardhur që taksohet dhe që duhet të
deklarohet.Zakonisht në Kanada, pronarët e bizneseve dhe stafi i tyre nuk merr
bakshish dhe nuk ka një sasi, për shembull prej 10 për qind të faturës, që
është e detyrueshme të lihet pas shërbimit.
Në Shtetet e Bashkuara lënia e bakshishit është një
zakon i përhapur gjerësisht në shoqëri.Përgjithësisht jepet për shërbime si
restorantet, në kurset e golfit, në kazino, në hotele, në shpërndarjen e
ushqimit, në taksi dhe në sallonet e bukurisë. Për pjesën më të madhe të
shekullit XX, marrja e bakshishit ishte një sjellje jo e hijshme për personat
që drejtonin apo ishin pjesë e institucioneve, por në shekullin ku jetojmë, kjo
është bërë një domosdoshmëri për të gjitha shërbimet.
Në Kinë, zakonisht bakshishi nuk ekziston,
përjashtim bëjnë Hong-Kongu, Macau dhe Tajvani. Megjithatë në hotelet ku u
shërbehet të huajve, bakshishi mund të jetë i lejueshëm.
Në Indi, lënia e bakshishit nuk është një detyrim i
konsumatorit, pavarësisht se kohët e sotme është një praktikë gjerësisht e
shpërndarë.Në lokalet e kategorive të mesme, bakshishi nuk është diçka që
pritet, por në ato të shkallës së lartë ai varion nga 10-15 për qind të
faturës.Në Indi, bakshishi aplikohet për punët që kanë të bëjnë me shërbimin
manual, si për shembull portierët dhe shërbëtorët e hoteleve. Në këtë vend nuk
ka shumë rëndësi sasia e bakshishit, pasi ecet me mendimin më mirë pak, se
asgjë.
Në Izrael, bakshishi është diçka që vihet re në bare
dhe restorante, varion nga 10-12 për qind.
Në Japoni, dhënia e bakshishit nuk është pjesë e
kulturës së vendit. Japonezët nuk ndihen rehat kur atyre u jepet bakshish, në
këtë rast ata ndihen konfuzë, vihen në siklet dhe ka shumë mundësi të
refuzojnë.
Në Jordani, bakshishi është pjesë e kulturës vendase
dhe haset gjerësisht në restorante, hotele, taksi, dyqane dhe bare. Nëse jeni
një klient i rregull i një lokali, sasia e bakshishit që do të lini pritet të
jetë nga 5-36 për qind.Ai quhet “baksheesh” dhe u jepet punëtorëve, me qëllim
që të përmirësojnë shërbimin ose si shpërblim për punën e tyre.Për nëpunësit,
policët dhe ushtarakët cilësohet si e paligjshme të marrësh bakshish.
Në Malajzi, lënia e bakshishit nuk është e
zakonshme, megjithatë të huajt mund të paguajnë një sasi të vogël parash, sipas
dëshirës, sidomos nëse shërbimi ka qenë veçanërisht i mirë.Në restorantet shumë
të mira ekziston një taksë prej 6 për qind e vendosur nga qeveria dhe shpesh
mund të hasni bashkë me faturën tuaj edhe një shtesë prej 10 për qind për
shërbimin.
Në Pakistan, bakshishi nuk është një normë shoqërore
dhe si pasojë nuk është i detyrueshëm në bizneset e vogla.Kur bie fjala për
bizneset e shkallës së lartë, siç mund të jenë shërbimet e ushqimit, ndodh që
konsumatorët të lënë bakshishe shumë bujare.Këto janë zakonisht nga 5-10 për
qind mbi shumën e faturës.
Në Singapor, bakshishi nuk është shumë i përhapur.
Në bare dhe restorante përgjithësisht vihet një shtesë prej 10 për qind që
shkon për shërbimin, pavarësisht se nuk i jepet stafit që shërben. Zakonisht
bakshishi jepet për taksi dhe në kafene.
Në Korenë Jugore, lënia e bakshishit nuk është e
detyrueshme në restorante, hotele apo taksi. Madje ai cilësohet si veprim
shpërqendrues.
Në Tailandë, një sasi e vogël bakshishi lihet
zakonisht në restorante. Të marrësh qindarkat kur ke paguar një faturë të
majme, konsiderohet e pasjellshme.Nuk është e detyrueshme një përqindje e
caktuar, por ama shihet si një veprim që duhet të bëhet.
Në Turqi, bakshishi ka kuptimin e dhuratës, nuk
është i detyrueshëm dhe nëpër restorante jepen nga 5-10 për qind.Një bakshish i
vogël i lihet portierit, ndërsa shoferët e taksive, nuk presin që t’i lihet
ndonjë e hollë.
Në Australi, bakshishi nuk është zakon vendas.
Minimumi i rrogave atje është zakonisht 15.96 dollarë për orë. Veprimi i lënies
së bakshishit në çdo lloj biznesi konsiderohet si jo i zakonshëm. Kazinotë në
Australi e ndalojnë bakshishin për stafin e tyre, pasi ai konceptohet si
ryshfet.
Në Zelandën e Re, bakshishi është një zakon i ri që
po krijohet kohët e fundit dhe që varion nga 10-15 për qind. Turistët e ardhur
nga vende që e kanë shumë të zhvilluar bakshishin si SHBA-ja, e kanë kultivuar
këtë veprim në Zelandën e Re. Bakshishi jepet si shpërblim për një shërbim të
kryer shumë mirë ose kur dikush ka dëshirë ta dhurojë. Në guidat turistike të
Zelandës së Re shkruhet se bakshishi nuk është i detyrueshëm as në bare dhe as
në restorante.
Në Kili, bakshishi është i përhapur si një sasi 10
për qind nga shuma totale e faturës në bare dhe restorante. Ndonjëherë në
faturat që jepen, shënohet edhe sasia e bakshishit e këshillueshme për t’u
lënë.Për shoferët e taksive, pavarësisht shërbimit të mirë që japin, bakshishi
nuk është i njohur.Në ndalesat e semaforëve gjenden performues artistikë, të
cilët zakonisht paguhen me të holla, por kjo ndodh vetëm nëse u pëlqen
shfaqja.Në shërbimin e hotelit nuk praktikohet bakshishi, por rekomandohet për
shërbimin e pastrimit pas largimit.
Në Argjentinë mund të lini 10 për qind bakshish në
bare dhe restorante, kur jeni të kënaqur me shërbimin. Nëse nuk lini asnjë
shpërblim, atëherë kjo tregon se jeni larguar shumë i pakënaqur që aty.Në shumë
restorante gjendet një pagesë e vogël që aplikohet për çdo person në shenjë
dhurate për shërbimin.Në Argjentinë bakshishi lihet për personat që shpërndajnë
ushqim dhe për ata që mbajnë valixhet në aeroport.
Në Brazil, 10 për qind i shtohet zakonisht faturës
suaj në restorante si bakshish.Ju jeni të lirë të mos e paguani këtë shifër,
por është i pazakontë si veprim. Në klubet e natës së Brazilit ka filluar të
aplikohet 10 për qind bakshish jo vetëm për shërbimin brenda lokalit, por edhe
për hyrjen. Bakshishi në Brazil u shkon pronarëve dhe jo personelit.
Në Kolumbi jeni të lirë të lini bakshish sa para të
dëshironi ose mund të paguani 10 për qind që është i detyrueshëm. Shumicën e
herëve pronarët nuk e ndajnë në mënyrë të drejtë sasinë e të ardhurave të
fituara nga bakshishi me punonjësit.Prej vendasve pritet që turistët të
paguajnë më shumë sesa shuma normale e bakshishit.
Në Belgjikë, bakshishi nuk ndodh. Në klubet e natës
dhe restorante mund të lihen vetëm qindarkat, që rrumbullakosin shumën
kryesore.
Në Kroaci, bakshishi është i përhapur më shumë në
restorante, ku lihet nga 3-5 për qind e faturës. Në lokale dhe bare lihen shuma
të përafërta me pagesën totale. Nuk është e domosdoshme t’u lini të holla
shoferëve të taksive apo parukerëve, por kjo është diçka që mund ta përcaktoni
vetë.Në vende turistike si Kroacia dhe Singapori, kini parasysh se bakshishi
“mund t’ju hapë shumë dyer” dhe t’ju shërbejë për të lënë një përshtypje të
mirë te vendasit.
Në Danimarkë, Finlandë dhe Norvegji, bakshishi nuk
kërkohet dhe nuk është i detyrueshëm.Ai mund të lihet në shenjë mirënjohjeje,
vetëm kur shërbimi dhe ushqimi ka qenë shumë i mirë.Në Danimarkë dhe Finlandë,
të hollat për shërbimin e kryer mblidhen së bashku me faturën.
Në Francë, që prej kohës kur pagesa për shërbimin u
bashkua me faturën, bakshishi nuk është një veprim që pritet.Megjithatë në
mënyrë rastësore klientët mund të lënë kusurin si shenjë e cilësisë së lartë të
shërbimit.
Në Gjermani dhe Austri, bakshishi nuk është aq i
përhapur sa në SHBA, por lihet nga 5-10 për qind në bare dhe restorante.
Ndonjëherë shihet edhe në format e rrumbullakosjes së faturës dhe lënies së
kusurit.Në Gjermani bakshishi konsiderohet si e ardhur, por nuk taksohet.
Në Greqi, bakshishi është i përhapur, por jo i
detyrueshëm. Zakonisht jepet në formën e disa qindarkave që lihen në tavolinë
gjatë kohës kur klienti largohet.Nuk ka ndonjë formulë të caktuar për sasinë që
mund të lihet.
Në Islandë, bakshishi nuk është i zakonshëm dhe nuk
pritet nga asnjë person që shërben që t’ia lini.
Në Itali bakshishi jepet vetëm si mirënjohje për
shërbimin shumë të mirë. Pothuajse në të gjitha lokalet ekziston një çmim për
shërbimin, ndaj kamerierët nuk presin ndonjë bakshish, por nëse ia jepni, nuk e
refuzojnë. Nuk është e detyrueshme, por shpesh në bare dhe kafe dëgjohet
shprehja “mbaje kusurin”.Zakonisht janë përhapur shumë kavanozat pranë arkave,
ku lihen të hollat që cilësohen si të panevojshme, por në disa vende publike si
për shembull tualetet, në Itali kjo formë bakshishi është e palejuar.
Në Holandë bakshishi nuk është një veprim që pritet
të bëhet.Mund të ndodhë që të lihet si rrumbullakosje e shumës së
përgjithshme.Në shumicën e restoranteve lihet një enë qelqi ku hidhen
bakshishet, shuma e së cilës ndahet më pas në mënyrë të barabartë mes të gjithë
punonjësve.
Në Portugali, bakshishi është i përhapur në
restorante, në taksi, shërbimin e shpërndarjes së ushqimit dhe te personat që
rregullojnë defektet në shtëpi. Shuma e lënë është e vogël dhe nuk ka lidhje me
ndonjë përqindje.
Në Spanjë, bakshishi varet nga statusi ekonomik i
klientit dhe nga kategoria e restorantit.Në baret dhe bizneset e vogla lihet
një sasi e vogël të hollash pas mbarimit të darkës. Në vitin 2007, ministri
spanjoll i Ekonomisë ua hodhi fajin bakshisheve për inflacionin e krijuar në
vend.
Në Britaninë e Madhe, bakshishi nuk është i përhapur
në bare dhe klube nate. Në restorante lihet zakonisht 10 për qind e faturës
kryesore, që nuk është e detyrueshme, por që është e pazakontë të refuzohet
pagesa.Në qytetet e mëdha pritet që për shërbime si taksia dhe parukeritë të
jepni bakshish, ndërsa në qytetet e vogla nuk është e nevojshme.
Në Shqipëri, bakshishi është shumë i pritur nga çdo
lloj shërbimi.Ai është bërë akoma më shumë i përhapur nga të huajt dhe nga
emigrantët që kthehen përsëri në Shqipëri.Të lësh një bakshish prej 10 për qind
të faturës në restorante është e zakonshme. Sipas këshillave të agjencive të
huaja botërore, në Shqipëri portierët, ciceronët dhe shoferët privatë presin me
padurim dhënien e bakshishit. Nëse nuk dëshironi të jepni bakshish, atëherë
mund t’i dhuroni alkool, pasi do të japë efekt të njëjtë. Nëse vendosni të mos
lini fare bakshish, shqiptarët do t’ju përcaktojnë si të pasjellshëm