Termi “politikë publike” është shumë i
vonshëm. Ai është futur në gjuhën e shkencave politike dhe administrative
evropiane në vitet ’70 si përkthim fjalë për fjalë i termit “public policy”.
Në bazë të këndvështrimit të shoqërisë dhe të
raporteve të saj me politikën, politika mund të ndahet në tre degë, që sipas
teminologjisë anglosaksone quhen: politics, policy dhe polity.
Mepolitics nënkuptohen veprimtaritë e partive të ndryshme politike, ose të
grupeve të ndryshme për të bërë të mundur marrjen e pushtetit politik. Me policy nënkuptohen
ligjet ose aktet e tjera juridike të realizuara nga pushteti politik për të
menaxhuar pasurinë publike. Me polity nënkuptohet konsensusi nga
ana e trupit elektoral për pushtetin politik dhe kohezioni ndër-shoqëror i
grupeve dhe shtresave të ndryshme. Tre aspektet ndërthuren dhe influencojnë në
njëra tjetrën duke realizuar dinamika komplekse socio-politike.
- identifikimi i problemit (Problem
definition). Që Shteti të filloj të veprojë mbi një problem, duhet së pari të
njohë ekzistencën e tij. Kjo është pika e fillimit të çdo politike publike;
- formulimi i një politike (Policy
formulation). Kur problemi është identifikuar, duhet të analizohen shkaqet e
tij, të propozohen zgjidhjet e mundëshme, pra, të propozohen politika që
besohen se mund të zgjidhin këtë problem;
- marrja e vendimit (Decision-making).
Midis zgjidhjeve të propozuara, domethënë, politikave të formuluara,
zgjidhet një ose disa që konsiderohen si të përshtatëshme për të ndërhyrë mbi
problemin. Autoritetet publike dhe mënyrat e marrjes së vendimit ndryshojnë
sipas politikave.
- zbatimi (Policy implementation). Në
vazhdim, duhet zbatuar vendimi, domethënë, duhen kryer veprimet konkrete;
- vlerësimi i rezultateve (Policy
evaluation). Për të ditur nëse politika ka arritur objektivat e saj,
duhen vëzhguar efektet që ajo ka pasur mbi problemin, pra të veprohet me një
vlerësim të veprimit. Kjo mundëson të përcaktohet nëse politika ka qënë e
suksesshme, apo nëse, në të kundërtën, problemi vazhdon. Në këtë rast duhet
formuluar një politikë e re.
Shpesh vazhdimi ose përfundimi i një politike
konsiderohet si një fazë e gjashtë e cklit të politikave publike.
Vlerësimi i politikës publike përbën sot një
disiplinë të vecantë shkencore.