PROBLEMET DHE PERMISIMI I TYRE
Mësimdhënia në shkollën
shqiptare është dallu ar për natyrën tradicionale të saj. Ajo është cilësuar si
mësimdhënie me në qendër mësuesin2. Në këtë mjedis ka një shqetësim në rritje
të mësuesve për sjelljen e nxënësve në klasë. “Nuk mbahen, janë të papërmbajtshëm!”,
këto janë fjalët që dëgjon të thuhen gjithnjë e më shpesh nga mësuesit
shqiptarë. Më shumë se gjysma e mësuesve ankohen për sjelljen problematike të
nxënësve 3. Është i dukshëm numri në rritje i fëmijëve që shfaqin sjellje
disruptive përtej incidenteve të vogla të zakonshme tipike për shumicën e
fëmijëve gjatë rrjedhës normale të zhvillimit. Një sjellje e tillë është bërë
një nga çështjet më të ngutshme në shkolla.
Sjellja disruptive,
shpeshherë e quajtur e mundimshme ose sjellje e keqe4, ka qenë gjithmonë një
nga shqetësimet më serioze të shkollave. Termi “sjellje disruptive” nuk përdoret
në mjedisin tonë arsimor.Në vend të tij gjejmë termat “sjellje e keqe”,
“zhurmat”, “rrëmuja”, “sjellje e papërshtatshme” etj., duke nënkuptuar ato
sjellje që shkojnë ndesh me klimën normale në klasë. Sjellja disruptive është
ajo sjellje që prish, pengon apo ndalon mësimdhënien e të nxënët në klasë.
Literatura përforcon faktin se sjellja disruptive në klasë është një problem i
vazhdueshëm për mësuesit, nxënësit, prindërit dhe administratorët. Të gjithë
studimet nga Hunter-Love5, Todras6, Sentelle7 Jung e Boman8 dhe të tjerë vënë
në dukje shqetësimet gjithëpërfshirëse të shkaktuara nga sjellja disruptive.
Kjo lloj sjelljeje nuk disrupton vetëm mësuesit, por gjithashtu fokusin në të
nxënë të nxënësve 9. Ajo gjithashtu ndërhyn në klimën pozitive në klasë,
ndërveprimin social ndërmjet nxënësve dhe mund të krijojë një atmosferë që
zvogëlon pjesëmarrjen e nxënësve10. Nxënësit që ekspozojnë probleme të sjelljes
disruptive janë sfidues për mësuesit, sepse ata kërkojnë që mësuesi të
shpenzojë një kohë të konsiderueshme në klasë me mënyrën e tyre të të sjellurit
sesa me mësimin (Galloway, 1997). Mësuesit përballen me detyrën e frikshme të
të adresuarit të sjelljes disruptive së këtyre nxënësve (Fraser, 1997).
Përkufizimi i miratuar
pjesërisht përcakton llojet e “zgjidhjeve” të cilat mund të mbështeten. Për
shembull, kur theksi është mbi “nxënësit disruptivë” linjat e veprimit
përqendrohen në sigurimin e masave alternative ose të disa formave trajtimi,
ndërsa, nëse theksi vendoset mbi “incidentet disruptive”, linjat e veprimit
mund të drejtohen më shumë te institucioni brenda të cilit sjellja ndodh dhe të
përqendrohen në organizimin dhe marrëdhëniet e brendshme të institucionit. Veç
kësaj, sjellja disruptive mund të shihet si një simptomë ose tregues i një
shqetësimi më serioz emocional sjelljeje. Në këtë rast, një nxënës disruptiv
mund të referohet për vlerësim nën Aktin e Edukimit (1981), gjë e cila
mund të çojë në vendimin
se një fëmijë ka nevoja të veçanta edukimi.