TEMA:ARKITEKTURA
E OBJEKTIT
KISHA
SAN FRANCESKO NE ASSISI(ITALI)
Shteti
: Itali
Rajoni
:Umbria
Vendndodhja:
Assisi
Feja:
katolike
Dioqeza
e Assisi-Nocera Umbra-Gualdo Tadino
Bekimi:
1253
Stili:
italian gotik arkitektonike
Fillimin
e ndërtimit :në vitin 1228
Përfundimi
:në 1253
Bazilika
e San Francesco te Assisit,eshte nje vend qe nga viti 1230 ruan dhe mbron
mbetjet mortore te shejterve.E deshiruar nga papa Gregorio IX si kisha
speciale,u nderua nga vete papa titulli Mater et Caput e te miturve,dhe ne te
njejten kohe ju la ne besim atyre frateve.Në historinë komplekse që ka shënuar
evoluzionin e rendit, bazilika ruhej gjithmonë nga të ashtuquajturat
"vëllezërit e komunitetit," grupin që shkoi me pas për të krijuar
Urdhrin e Fretërve Minor murgeshë.Në 1754 Benedikti XI e ka ngritur në dinjitetin
e patriarkalin bazilikën .Në vitin 2000, së bashku me vende të tjera
françeskane në qark, bazilika është përfshirë në listën e trashëgimisë botërore
të UNESCO-s.
Historia:
Më 16 korrik 1228, vetëm dy vjet pas vdekjes
së tij, Francis u shpall i shenjt nga Papa Gregori IX, të nesërmen, 17 korrik,
vunë gurthemelin për ndërtimin e bazilikës imponuar, siç është rënë dakord një
vit më parë. Ishte e qartë se kisha e re do të kishte qenë një eklezia speciale,
e cila është kisha nënë e Rendit të ri.Sipas traditës ajo ishte e njëjtë
Francis për të treguar vendin ku dëshironte të varrosej . Kjo është në fund të
qytetit malore ku zakonisht janë varrosur " pa ligj" , dënuar
nga drejtësia ( ndoshta për këtë arsye ajo u quajt hells Collis ) . Kjo kodër ,
dhuruar nga Simon Pucciarello , u riemërua Collis strehë dhe në të është
ndërtuar bazilika e re , në veri-perëndim të qytetit të rrethuar me mure . Edhe
pse disponimet me testament te Francis ( 1226 ) ndërtimin e
kishave
sipas sundimit primar të varfërisë , dispozitë konfirmohet edhe në statutet e
hartuara në Bonaventure ( 1260 ) ,bazilika përfaqësonte një përjashtim të qartë
për dënimin zakonisht françeskan . Ishte e mundur për një lexim te strukturave
kishtare , si një mjet transmetimi të mesazhit françeskan , sidomos përmes
dekoratave duket se ata kishin për të krijuar vërtetë BIBLIA , ose "
Bibles për të varfërit " analfabet , i paaftë për të lexuar , por i aftë
për shkollë përmes imazhit. Kisha , e cila ishte një nga gurët e themelit të
përhapjes së gotikut në Itali , kishte qëllime të shumëfishta . Para së
gjithash ajo ishte vendi i varrimit të themeluesit të rendit , e cila është
tashmë dy vjet pas vdekjes së tij , konsiderohej një nga figurat më të
rëndësishme në historinë e krishterimit. Shtresa e dytë e interesave ishte i
lidhur më ngushtë me papat. Për këtë arsye , në bazilikën bashkuar kërkesat në
lidhje me rrjedhën e pelegrinëve me skemen e një kishëz qiellzor (Bazilika
ishte me të vërtetë kishëz papale ) sipas ndikimeve të fundit gotike , të tilla
si Sainte - Chapelle në Paris , ku ka edhe dy kisha vetëm sallë . Ndërtimi i
bazilikës ka filluar në vitin 1228 nga Gregori IX dhe u shenjtërua ne 20 maj
1253 nga Papa Innocent IV . Duke filluar me Papa IV i pafajshëm ,bazilika ishte
vendosur nën varësinë e drejtpërdrejtë të Papës . Unë nuk e di emrat e arkitektëve
, të treguara në mënyrë hipotetike në shifrat e të njëjtit Brother Elias ,
Jacopo di Lapo ose gjermanisht (fundit përmendur nga Vasari ) , e në mes të
John Laps Fra Filippo da Campello. Bazilika e ulët duhej të ishte tashmë i
plotë në 1230 , kur ai u transferua solemnisht eshtrat e Shën Francis dhe ,
sipas traditës , trupi ishte i fshehur për të parandaluar që ajo të jetë
vjedhur. Vetëm në 1818 u gjet , i varrosur në një sarkofag nën altarin .
Mbetjet erdhi nga kisha e Shën Gjergjit. Në fillim bazilikën e ulët duhet të korrespondojnë me aktuale përfshin
nga të dytë të katërt , drejtkëndëshe në plan dhe e një thjeshtësie të afërt me
modelin françeskan. Struktura mjaft e thjeshtë është ndryshuar për herë shpejt
sipas linjave më madhështore, i frymëzuar pjesërisht arkitekt Lombard romane ,
me sugjerime të reja që lidhen me ndërtesat gotike ndërtuara nga Cistercian .
Kur ai u bë i Përgjithshëm i Elias Brother ( 1232 ) u vendos për të ndërtuar dy
kisha, të përmasave shumë më të mëdha , të cilat lartësojnë lavdinë e
shenjtorit dhe themelues i Urdhrit vetë. Për të njëjtën arsye të fiksuesit
origjinale kulmi u rindërtua me vaults kryq. . Rezultati ishte një lloj "
kafaz gotik ". Ndërtimi i kapelës së Shën Katerina në vitin 1367
shenjtëroi pamjen e bazilikës që nuk i nënshtrohen ndryshime të konsiderueshme
gjatë shekujve. Në vitin 1798 kisha u pushtua nga francezët dhe u plaçkit .
Urdhri françeskan u shtyp përsëri menjëherë pas bashkimit të Italisë dhe manastiri
u bë një shkollë kombëtare me konvikt . Kisha rimori posedimin vetëm në vitin
1927 . Në vitin 1939 , me shpalljen e Francis shenjt mbrojtës i Italisë
,bazilika u bë një vend i shenjtë kombëtare. Në bazilikë janë varret e : John of BRIENNE , mbret i
Jeruzalemit dhe latine perandorit të Kostandinopojës , i cili ishte bërë një
Friar Minor , i cili ka vdekur më 1327 ; Blasco Fernandez , Duka i Spoleto ,
dhe djali i tij Garcia , vrarë në 1367.
Dekoratë:
Sa për dekorimin afresk ajo kishte për të
filluar në kishën më të ulët me skena të futur anësore ( ende nuk ekziston
faltoret anësore ) nga Mjeshtri i Shën Françeskut . Në mesin e artistëve të
përfshirë në këto tregime të Dhiatës së Vjetër dhe së shpejti u ngritën një
risimtar master, e ashtuquajtura Master i Isakut , të identifikuara
tradicionalisht me Giotto rinj. E njëjta mësuesi u pa më pas besuar me ciklin
më të rëndësishme , atë të 28 Tregime të Shën Françeskut : edhe në këtë rast
është referencë tradicionale të Giotto , autori më shumë gjasa reale , por po
aq e mundshme është prania e capibottega tjetër Në fund të shekullit dekorimin
e bazilikës së sipërme duhej të ndërpritet dhe capobottega kryesore kishte të
largohen nga vendi duke deleguar tek një mjeshtër më pak të talentuar
përfundimin e skenave të fundit , Master e Shën Cecilia . Dekoratë marra nga
kisha më të ulët rreth 1307 dhe këtë herë ai është i sigurt prania e Giotto ,
megjithëse i ndihmuar nga bashkëpunëtorët e shumta që e bëjnë të vështirë
atribuimin e skenave . Ora me alegori , me një sfond të mrekullueshëm të artë ,
tani shënoi rishikimin kulmin e mjerim kërkuar nga themeluesi i Rendit , për të
krijuar një dekoratë më bujar , në bazë të një procesi gradual të iniciuar nga
gjenerali John Murro . Brenda tridhjetë vjet të shekullit të katërmbëdhjetë
dekorimi i kishës mund të konsiderohet i plotë .
Përshkrim:
Bazilika
është e formuar nga dy kishat mbivendosur, të lidhura me dy faza të ndryshme të
ndërtimit: i pari lidhur me Umbrian romane, derivim Lombard, të dytë në lidhje
me origjinë gotike franceze. Në frontin e atriumit të mësipërm hyrje të kishës
më të ulët është ish oratori i San Bernardino, e ndërtuar për Urdhrin
françeskan Tretë nga mjeshtrit Lombard rreth mesit të shekullit të
pesëmbëdhjetë. Apsidës, të dukshme nga vendi i qetë Madhe ose tarracë që
mbikëqyr atë, ka një formë gjysmërrethor në fund që bëhet polinale . Rrethuar
nga dy shtylla cilindrike.
Bazilika
e ulët:
Bazilika e ulët është nisur nën mbikëqyrjen e
Elias Brother në korrik 1228 . Puna duhej të përfundojë në 1230 , kur ai u
zhvendos në trupin e hedhur në një varr nën altarin kryesor , ku ende ruhet në
një dhomë te nëndheshme të vogël . Përveç të katër qoshet e dhomës se
nëndheshme , ishin vendosur trupat e vëllezërve të bekuar Angelo , Leo , Rufino
dhe Masseo dhe përgjatë shkallët që të cojne në dhomë e nëndheshme të bazilikës
, trupin e Jacopa Bekuar të Settesoli romake fisnike gruan e Gratian Frangipane
. Kjo ndërtesë , që korrespondon me të dytë , hapësirë të tretë dhe të katërt
të kishës së sotme ishte ndoshta një sallë drejtkëndëshe , në thjeshtësinë e
saj të ngushtë me modelin françeskan . Të dekorata e kishës kanë punuar
artistët më të shquar të kohës si: Cimabue , Giotto , Simone Martini .
Gjithashtu në bazilikën e poshtme ndodhet një vend që shtëpitë gërmadha te Shën
Françeskut , një koleksion të vogël, por të rëndësishme të objekteve që i
përkasin shenjtorit . Kisha më e ulët ka funksionin e Kishës Memorial. Brinjët kanë një seksion drejtkëndëshe , shtyllat janë
të ulëta dhe të mëdha për të mbështetur peshën e rëndë të kishës se sipërme .
Por ne jemi tani në një periudhë gotike,ku është bërë evidente nga ndarja e
mprehtë e brinjëve, e cila sjell kornizën më shumë se në stilin roman .
Bazilika
e sipërme :
Bazilika
e sipërme ka një fasadë të thjeshtë për " kasolle " . Pjesa e sipërme
është zbukuruar me një qendror, rrethuar nga simbolet e ungjillorëve në reliev .
Në të njëjtën anë , menjëherë pas ndërtimit të kishës se sipërme ,kambanë kullë
është ngritur. Arkitektura e brendshme tregon karakteret në vend e më tipike
gotike italiane : vuri harqe kalimit të nefeve , pushimi në rreze , nga të cilat degë jashtë e brinjë dhe
harqe vuri inkuadrim dritaret anësore . Grupi më i ulët është mjaft i qetë ,
dhe ishte projektuar në fillim për krijimin e një biblike për të varfërit ,
përfaqësuar nga dekorim afresk didaktike . Krahasuar me shembuj të dukshëm
rrafshuar,bazilika françeskane paraqet një ekuilibër të balancuar në Kamera me
Zoom, me vrullin e shtyllave dhe shpesh ndërpritet nga horizontaliteti i vendkalimit që shkon nën dritare, e cila i jep një ritëm
të sofistikuar vijave pingule .Bazilika
e sipërme përmban koleksionin më të plotë të qelqit me njolla mesjetare në
Itali. Dekorimin e dy bazilikave korrespondon me një seri të programeve (në
disa raste , në pjesën e dëmtuar ), secila prej të cilave ka qenë e projektuar
në funksion të një dekorative banesë integrale , finalizuar në lartësimin e
figurës së Shën Francis . Rezultati i jashtëzakonshëm është për shkak të
kontributit të rëndësishëm të artistëve të nivelit më të lartë , ku janë bërë
eksperimente , bazilikën e Asizit , një nga vendet më të rëndësishme për
zhvillimin e artit italian dhe evropian nga shekujt XIII dhe XIV . Bazilika e
sipërme është përdorur në funksionet liturgjike të natyrës zyrtare , siç dëshmohet
nga prania e fronit papal. Bazilika e sipërme ishte një model dhe frymëzim për
kishat françeskanë , edhe pse ndonjëherë ajo u ri-interpretohen lirisht , për
shembull duke përdorur një çati në vend të kohës . Jashtë Italisë ngjashmëritë
janë gjetur për shembull në Katedralen e Angers në Francë , ku ndoshta ka pasur
kontakte përmes Haymo Faversham , të përgjithshme të françeskanët 1240-1244 .
