Shume
ore perpara kompjuterit ndikojne keq ne formimin e femijeve.I bejne te rriten
ne nje bote te shkeputur nga realiteti.Nje bote e re e cila po rritet para syve
tane shpesh pa dijeniene e prinderve ,bote ne te cilen femijet e shperdorojne
kot kohen per jeten reale,duke privuar ne kete menyre veten nga lojra ne ajer
te paster ,ore dhe energji te cilat mund te shfrytezohen me se miri per
aktivitete fizike.
1. Si ndikon në jetën e
fëmijëve përdorimi i tepruar i internetit?
Gjatë
viteve të fundit, në vendin tonë është vënë re një lloj “ekspansioni” i
internetit te fëmijët, ku një vend të rëndësishëm zënë rrjetet sociale e lojrat
virtuale. Këto mbartin një rrezik të mundshëm që lidhet
me varësinë e shfaqur e shpesh të
pakontrolluar. Interneti është shndërruar në infrastrukturën bazë të
shoqërisë moderne, duke pasur për funksion kryesor atë të komunikimit.
Informacioni që qarkullon në internet, në pjesën më të madhe të rasteve, është
falas. Përdorimi i tij mund të kënaqë disa nevoja psikologjike dhe sociale siç
janë: nevoja për informim, për komunikim, për argëtim etj. Por, ky mjet
komunikimi mund të çojë edhe në ndryshime të perceptimit të fëmijëve për
mjedisin shoqëror, shoqëruar edhe me rrezikun e ndryshimeve në sjelljen
shoqërore. Fëmijët falë lundrimit në internet, edhe në rastet kur orientohen
nga të rriturit, sërish rrezikojnë të bien pre e keqinformimit, por edhe dembelizmit.
2.
Sa të vetëdijshëm janë prindërit shqiptarë per rrezikun që iu kanoset fëmijëve
të tyre prej internetit?
Në
radhët e prindërve shqiptarë ka ndër ata që u gjendën tërësisht të papërgatitur
për këtë “ekspansion” të internetit në përditshmërinë e fëmijëve të tyre, ashtu
siç ka edhe nga ata që shqetësoheshin me të drejtë për përdorimin abuziv. Për
këtë të fundit mjafton të vështrojmë kohën që i kushtohet internetit nga ana e
fëmijëve. Lundrimi në faqet me materiale pornografie përbën një rrezik real në
terma të formimit të shëndetshëm psikologjik të fëmijës, për të cilin jo të
gjithë prindërit kanë qenë të përgatitur, por shkalla e informimit nga ana
tyre, mbi këtë rrezik, ka ardhur në rritje. Ajo që vlen të
theksohet, është se nuk është interneti që përbën rrezik, por koha e kushtuar
dhe mospërdorimi në mënyrë të arsyeshme.
3.
Ç’sjellje shfaqin në shoqëri fëmijët që përdorin në mënyrë të vazhdueshme
internetin? Cilat janë ndikimet negative në jetën e tyre?
Përdorimi
i internetit lidhet kryesisht me përdorimin e rrjeteve sociale. Veçanërisht me
shfaqjen e tyre edhe vetë komunikimi ndërpersonal pësoi modifikime. Nëse koha
që i kushtohet përdorimit të një rrjeti social rritet në mënyrë sasiore,
rreziku rritet, dhe fëmijët e kanë të vështirë të shkëputen pa problem nga këto
rrjete, duke u përballur me një rrezik të ri, atë të varësisë.
Të
mësuarit apo varësia ndaj miqve virtualë mund të zëvendësojë nevojën për të
komunikuar me të tjerët. Raportet ndërpersonale po zëvendësohen nga
ato miqësore në internet, ndërkohë që fëmijët po bëhen përherë e më të
rezervuar në komunikimin verbal. Prindërit që raportojnë shqetësime që lidhen
me reduktimin e komunikimit verbal, falë përdorimit abuziv të internetit janë
jo të paktë dhe kërkojnë ndihmë për të dalë nga kjo situatë.
Studimi,
fëmijët ftohen në vende të panjohura
Ditë
më parë, studimi “Siguria e fëmijëve në internet” raportoi të dhëna
shqetësuese. Në të fëmijët pohuan se ishin ftuar prej të panjohurve t’i takonin
në vende të fshehta. Ndërsa një vajzë nga Korça kishte treguar për një të
panjohur që i kishte vjedhur të dhënat dhe e kërcënonte për t’u takuar. Kur ajo
nuk pranoi, ai postonte në këtë faqe materiale me përmbajtje jo të
përshtatshme.
Problem eshte aq serioz sa edhe vete Bill
Gates se bashku me te shoqen Melinden ja kane ndaluar se bijes ,e cila eshte 10
vjecare te perdore kompjuterin me shume se 45 minuta ne dite.Nese nuk do te
merrnin kete mase atehere kishte te ngjare qe vajza te largohej nga
realiteti,pa marre parasysh mostrat online,pornografine,pedofiline e faqe te
ngjashme.
Internet
shformon realitetin duke rrezikuar qe femijet dhe adoleshentet te behen viktima
te tij.Nje bote virtuale e pakontrolluar mund te jete shume e rrezikshme duke u
shnderruar ne nje strehe te frikshme qe I shtyn individet drejt
vetmise….Virtualizmi ne kete menyre ndikon ne shnderrimin e individit ne nje
qenie asocial,e cila perben rrezik per humbjen e vlerave humane.
Sot
po rritet nje brez qe eshte mjaft I lidhur me boten virtuale ,me perdorimin e
kompjuterit dhe internetit ,truri I tyre funksionon ndryshe…Por perdorimi I
teknologjise k ate mirat dhe te keqijat e veta
Avantazhet dhe disavantazhet e
teknologjise
Avantazhet:
1.Interneti
ndermjeteson dije
2.Pergatit
per jeten profesionale
3.prodhon
forma te reja te komunikimit dhe te kembimit me njerez te tjere
4.ofron
histori terheqese dhe veshtrime ne aspekte dhe bote te reja te panjohura
5.perze
monotonine
Rreziqet
1.jep
informacion te pakontrolluar
2.
jep informacion problematic dhe te parrezikshem
3.jep
informacion qe mund te vihet ne dyshin per vertetesine e tij
4.largon
efektivitetin nga veprimtarite e tjera
5.cenon
privatesine
6.humbje
e nje kohe te vlefshme me lojra ose programe qe vrasin kohen
7.mund
te perdoret sin je rrjet per shfrytezimin e femijeve
8.mendohet
si nje nga drograt e koheve modern qe shkakton varesi somatike
Perfundim
Pavaresisht
gjithckaje qe sjell kompjuteri ne jeten tone ai eshte nje mjet I
pazevendesueshem qe po merr cdo dite e me shume rendesi per zhvillimin dhe
permiresimin e jetes tone profesionale por edhe per lehtesimin e shume aspekteve
personale si psh komunikimi ne distance me njerez te njohur….Si I tille eshte e
rendesishme dhe e pashmangshme per femijet te perdorin kompjuterin dhe te
zhvillojne aftesi rreth tij,pasi kjo eshte nje rruge e qarte per te ardhmen e
tyre…Pra problem nuk qendron ne teknologjine ne vetvete por ne menyren e
perdorimit dhe kohezgjatjen nga femijet….Pra sin je zgjidhje e mire do ishte
kontrolli I orarit te qendrimit te femijes ne internet ,ne varesi te moshes nga
prinderit…
Per femijet e moshes 4-6 vjec koha
maksimale e lejueshme e qendrimit ne kompjuter eshte 30 minuta
Per ato 7-10 vjec /45 minuta
11-13 vjec /1 ore
14 e larte /1 ore e gjysme
Te kontrollohet vazhdimisht
futja ne chat per adoleshente
Jo kompjuter personal ne dhome
Kontrolli nga ana e prinderve e
eksplorimeve ne internet nga ana e femijes.
Keto
masa jane te lehta per zbatimedhe pse nuk garantojne siguri100% ndihmojne mjaft
ne kontrollin e aktivitetit virtual te femijes