Praktika
e ushtrimeve fizike mund të jetë një metodë tërheqëse terapeutike për t’u
larguar nga varësia e alkoolit.
Sipas
një studimi nga qendra Neuroscience Boulder, aktiviteti i rregullt fizik si
ecja, xhiro me biçikletë, mund të kompensojë deri në një farë mase dëmin e
shkaktuar nga alkooli në tru.
Këto
studime janë përqendruar tek 60 persona (37 burra dhe 23 gra) tregojnë se
praktikimi i rregullt i një sporti shoqërohet me një reduktim të lezioneve të
masës së bardhë për shkak të alkoolit. Lënda e bardhë përbëhet nga një tufë
qelizash nervore, të cilat luajnë një rol të rëndësishëm në komunikimin midis
zonave të ndryshme të trurit.
Pas
një analize të trurit të pjesëmarrësve, studiuesit arritën në përfundimin se
personat që praktikonin në mënyrë intensive një sport, kanë më pak alternime të
lëndës së bardhë.
Rezultatet
tregojnë se praktika e ushtrimeve fizike mund të jetë një metodë tërheqëse
terapeutike për t’u larguar nga varësia e alkooli.
ABUZIMI
DHE VARESIA NGA ALKOOLI
Alkoolizmi
paraqet shprehi te pashendetshme ose te rrezikshme te konsumimit te alkoolit –
sikurse eshte pirja e perditshmeose pirja e nje sasie te madhe per nje kohe te
shkurter. Kjo mund ti demtoje raportet me njerezit, te shkaktoi mungese ne pune
dhe te coje drejt problemeve ligjore, si vozitje nen ndikimin e alkoolit. Kur
abuzoni me alkoolin ju vazhdoni te pini dhe pse e dini se konsumimi I tij
shkakton probleme. Nese vazhdoni te abuzoni me alkoolin, mund te zhvilloni
varesi nga alkooli. Varesia nga alkooli ndryshe quhet alkoolizem. Ne kete
gjendje jeni fizikisht dhe menderisht te varur nga alkooli. Keni nevoje te
madhe ose deshire per te pire. Ndjeni se duhet te pini per te jetuar.por kjo
deshire mund t’iu kushtoje dhe jeten
tuaj, prandaj hiqni dore nga alkooli dhe shkoni merni ndihmen e nevojshme qe te
mos jeni me alkoolik.
EFEKTET
NEGATIVE TE ALKOOLIT TE ADOLESHENTET
Adoleshentet
qe konsumojne alkool paraqesin rrezik qofte per adoleshentet e tjere qofte per
shoqerine ne pergjithesi. Efektet e konsumit te alkoolit ndikojne ne shume
aspekte te jetes, rrisnkriminalitetin dhe aksidentet rrugore si dhe kane efekt
negativ mbi memorjen. Adoleshentet qe pine paraqesin rrezik te krijojne varesi
edhe ne moshe te rritur.
Efekte neurologjike
Alkooli ka nje efekt shume te madh ne trurin e adoleshenteve. Meqe truri i nje adoleshenti nuk eshte i zhvilluar plotesisht, alkooli ndikon ne aftesine e memorizimit te gjerave, zgjidhjes se problemeve dhe perdorimit te logjikes. Konsumi i alkoolit ndikon edhe ne sistemin limbik ku mund te coje ne humbje te shpejte te vetkontrollit, sjellje agresive dhe mungese rrespekti per normat morale.
Varesia ndaj alkoolit ne te ardhmen
"National Institute on Alcohol Abuse and Alcoholism" raporton se adoleshentet qe fillojne te pijne perpara moshes 15 vjec jane 4 here me te prirur qe te zhvillojne varesi ndaj alkoolit se ata persona qe kane filluar te pine pas moshes 21 ose me pas. Kjo statistike eshte mese e vertete sidomos per ata adoleshente qe kane histori te ngjashme familjare te lidhura me varesine ndaj alkoolit.
Alkooli dhe ngarja e makines
40% e aksidenteve fatale perfshijne ngarjen e makines ne gjendje te dehur nga adoleshente. Adoleshentet nuk arrijne te dallojne nese jane aq te dehur sa per te mos arritur te ngasin makinen. Perplasjet si pasoje e dehjes eshte nje nder faktore te me te medhenj te dehjes se adoleshenteve.
Vetvrasja
Faktori i trete me i madh i vdekjeve te adoleshenteve eshte vetvrasja. Alkooli shkakton nje crregullim te substancave kimike ne tru. Keto inbalanca mund te shkaktojne stres dhe depresion, te cilet jane disa faktore qe kontribuojne shume ne tentativat per vetvrasje.
Seksi me rrezikshmeri te larte
Seksi me rrezikshmeri te larte eshte seksi i pambrojtur me shume partnere. Ky lloj seksi rrit mundesine e perhapjes se semundjeve seksualisht te transmetueshme si dhe te shtimit te shtatzanive te padeshiruara. Adoleshentet qe konsumojne sasi te medha alkooli vuajne nga mungesa e arsyetimit, keshtu duke rritur mundesine e kryerjes se seksit me rrezik te larte. Pervec kesaj ka me shume mundesi qe adoleshentet nen efektin e alkoolit te marrin pjese ne aktivitete seksuale te pambrojtura.
Efekte neurologjike
Alkooli ka nje efekt shume te madh ne trurin e adoleshenteve. Meqe truri i nje adoleshenti nuk eshte i zhvilluar plotesisht, alkooli ndikon ne aftesine e memorizimit te gjerave, zgjidhjes se problemeve dhe perdorimit te logjikes. Konsumi i alkoolit ndikon edhe ne sistemin limbik ku mund te coje ne humbje te shpejte te vetkontrollit, sjellje agresive dhe mungese rrespekti per normat morale.
Varesia ndaj alkoolit ne te ardhmen
"National Institute on Alcohol Abuse and Alcoholism" raporton se adoleshentet qe fillojne te pijne perpara moshes 15 vjec jane 4 here me te prirur qe te zhvillojne varesi ndaj alkoolit se ata persona qe kane filluar te pine pas moshes 21 ose me pas. Kjo statistike eshte mese e vertete sidomos per ata adoleshente qe kane histori te ngjashme familjare te lidhura me varesine ndaj alkoolit.
Alkooli dhe ngarja e makines
40% e aksidenteve fatale perfshijne ngarjen e makines ne gjendje te dehur nga adoleshente. Adoleshentet nuk arrijne te dallojne nese jane aq te dehur sa per te mos arritur te ngasin makinen. Perplasjet si pasoje e dehjes eshte nje nder faktore te me te medhenj te dehjes se adoleshenteve.
Vetvrasja
Faktori i trete me i madh i vdekjeve te adoleshenteve eshte vetvrasja. Alkooli shkakton nje crregullim te substancave kimike ne tru. Keto inbalanca mund te shkaktojne stres dhe depresion, te cilet jane disa faktore qe kontribuojne shume ne tentativat per vetvrasje.
Seksi me rrezikshmeri te larte
Seksi me rrezikshmeri te larte eshte seksi i pambrojtur me shume partnere. Ky lloj seksi rrit mundesine e perhapjes se semundjeve seksualisht te transmetueshme si dhe te shtimit te shtatzanive te padeshiruara. Adoleshentet qe konsumojne sasi te medha alkooli vuajne nga mungesa e arsyetimit, keshtu duke rritur mundesine e kryerjes se seksit me rrezik te larte. Pervec kesaj ka me shume mundesi qe adoleshentet nen efektin e alkoolit te marrin pjese ne aktivitete seksuale te pambrojtura.
DROGA
DHE ALKOOLI TEK ADOLESHENTET
Në
shoqerinë shqipëtare drogat dhe problemet që shkaktojnë ato janëbërë më shumë
evidente sidomos pas viteve 90. Me hapjen e shoqërisë,lëvizjes së lirë të
njerëzve dhe mallrave një produkt i ri deri diku edhe ipanjohur për shoqërinë
tonë të asaj kohe siç ishte droga u fut në vendintonë. Droga ishte një produkt
pak i njohur si për specialistët që merreshinme problemet shëndetësore ashtu
dhe për masën e gjëre të popullsisë,sidomos për të rinjtë që shtyheshin edhe
nga kurioziteti.Deri në fillim të viteve 90 kishte shumë pak ose aspak
përdorues tëdrogave “të forta”, siç mund t’i quajmë. Drogat më të
përdorshmederi në atë kohë ishin duhani, alkoli si dhe disa preparate
farmaceutike.Pozicioni gjeografik i vendit tonë mes lindjes dhe perëndimit në
tëashtuquajturën “Rruga ballkanike” ka kushtëzuar, në një farë mënyre,politikën
shtetërore për t’u fokusuar kryesisht në fushën e marrjes sëmasave kundër
trafikut ilegal të drogave. Rruga ballkanike përdoretkryesisht për trafikimin e
një prej drogave më të dëmshme për shëndetin e qytetarëve - heroinës.Trafikimi
i drogave është një nga aktivitetet ilegale më fitimprurëse tëkrimit të
organizuar së bashku me trafikimin e qenieve njerëzore,kontrabandën, krimin
ekonomik dhe pastrimin e parave.Shqipëria nuk përbën vetëm një rrugë tranziti
të drogave ilegale, por ajoështë vendi ku droga kultivohet (kryesisht Cannabis
Indica), prodhohet(vaji i hashishit dhe marijuana), tregtohet lokalisht dhe
abuzohet.Nuk mund të flasim për një numër të saktë të përdoruesve të drogësnga
të rinjtë shqiptarë por Instituti i Shendetit Publik në bashkpunim me organizma
të tjerë kombëtarë dhe ndërkombtarë ka kryer dhe vazhdon të kryej një sërë
studimesh rreth kësaj fushe.
Sipas
YRBS (youth risky bihevior survey) studim i kryer në shkolla metë rinjtë e
moshave 14-18 vjeç tregohet se 5.4% e të anketuarve kishineksperimentuar me
kanibis, 4% me ekstazi, 1.4% kishin përdorur heroinëdhe 1.6% kishin përdorur
kokainë.
Kryeqyteti
mban numrin më të madh të përdoruesve të drogës të cilëtjanë adoleshentët dhe
të rinjtë. Instituti i Shëndetit Publik, por edheqendrat të cilat i trajtojnë
ato, raportojnë për një numër në rritje të rastevetë personave të cilët marrin
lëndë narkotike në Tiranë. Nga viti në vit
Niveli
i përdorimit të drogave nga të rinjtë shqiptarënumri i përdoruesve të drogës ka
një trend në rritje, por ajo që mbetetmë problematike është se këta përdorues
janë adoleshentë. Rreth 6-7 për qind e të rinjve përdorin drogë duke filluar
nga më të lehtat, sitymosja e hashashit, e deri tek kokaina, heroina, me
injeksione. “Rreth7-9 per qind e të rinjve të shkollave të mesme janë ekspozuar
ndajdrogave në mjediset shkollore ose rreth tyre. Pra, u është ofruar
përdorimii një droge pranë mjedisit të shkollës, çka do të thotë që trafikantët
edrogës, funksionojnë tashmë kudo, edhe pranë shkollave”,
Vihet
re një numër më i madh i përdoruesve meshkuj dhe përdoruesitmë të shumtë janë
të rinjtë e zonave urbane, kryesisht qytetet e mëdha si
Tirana,
Fieri, Durrësi, Vlora etj. Droga mund të jetë e ngurtë (krak),e lëngshme
(alkooli),ose e gaztë
(inhalante).Pavarësisht
nga drogat e përdorura të gjitha janë të dëmshme dhe kanë
efekte
tek përdoruesit e më tej. Përdorimi i drogës ndikon tek shëndeti,puna, jeta
personale, në familje dhe në rrethin shoqëror
Për
të ndryshuar mënyrën sesi ndjehen sepse duan që të ndjehen më
mirë
ose thjesht ndryshe
Sepse
besojnë në dobishmërinë e tyre
Për
t’u çlodhur
Për
t’u argëtuar
Për
t’u bërë pjesë e shoqërisë
Për
shkak të kureshtjes
Për
të lehtësuar apo minimizuar dhimbjen fizike dhe psikologjike
Drogat
stimuluese shpejtojnë funksionet e organizmit.
Si
rrjedhim personi që merr stimulantin ndjehet :më i gjallë,
i
vëmendshëm
i
sigurt tek vetja.
Ato
rritin rrahjet e zemrës,
temperaturën
e trupit
tensionin
e gjakut.
Stimulantët
pakësojnë oreksin, zmadhojnë pupilate syrit, sjellin pagjumësi dhe e bejnë
përdoruesin që të flasë pa pushim apo të jetë pak nervoz.
Marrja
e sasive të mëdha të stimulatëve shkakton:
ankth,
panik,
kriza,
dhimbje
koke,
dhimbje
në stomak,
agresivitet
paranojë.
Stimultantët
e fortë mund të maskojnë disa nga efektet e depresantëve si për shëmbull
alkooli.
Stimulantët
e dobët
Kafeina(në
çaj,kafe dhe pijet kola)
Nikotina(duhani)
Efedrina(përdoret
në mjekimet për astëm dhe alergji)
Stimultantët
e lehtë që përdoren më shumë nga të rinjtë janë
duhani
dhe kafeja.
Stimulantet
e forte
Amfitemina
Kokaina
Ekstazi
Tabletat
dobësuese
(Duromoni,Tenuate
Dospan,Ponderaks)
Stimultantët
e fortë që përdoren më shumë nga të rinjtë janë ekstazi dhe kokaina.