Shkrimi
i një plan-projekti dhe përgatitja e një interviste
Nën
çështje:
Si
shkruhet një plan – projekt?
Si
detajohet një plan – projekt?
Si
shkruhet një raport – projekt?
Përgatitja
e
intervistës.
Rregulla
për hartimin e pyetjeve të intervistës.
Si
shkruhet një plan-projekt?
Projekti
është një mënyrë e të përshkruarit të një aktiviteti nëpërmjet një planifikimi
të qartë e konkret. Projekti përkufizohet si “plani i një pune të ardhshme, ide
a mendim për diçka, që parashtrohet për shqyrtim a miratim”. Projektet mund të
jenë të llojeve të ndryshme si:
Projekte
kërkimore-shkencore.
Projekte
të proceseve teknologjike.
Projekte
ndërtimore.
Projekte
mbi strukturën organizative, riorganizime, integrime, etj.
Për
përgatitjen e një plan-projekti është e rëndësishme që të përcaktohen mirë:
Tema
dhe qëllimi
Forma
e paraqitjes
Personat
pjesëmarrës
Materialet
dhe burimet e informacionit
Shkrimi
i një plan-projekti kërkon specifikimin rreth çdo detaji të projektit, sepse
çdo gjë duhet të jetë në një format të qartë e të organizuar për t’u parë nga
çdo pjesëtar i grupit të projektit.
Hapat
që duhen ndjekur në hartimin e një plan-projekti:
Hapi
1 | përcaktimi i objektivave të përgjithshëm dhe përmbledhja me një ose dy
fjali në krye të plan-projektit.
Hapi
2 | vendosja e një drejtuesi të projektit. Emri i drejtuesit shkruhet në krye
të projektit.
Hapi
3 |
Përcaktimi
i detyrave që do të kryhen hap pas hapi në kursin e projektit duke u vendosur
objektivat.
Përcaktimi
i buxhetit për secilën detyrë dhe burimet që nevojiten për të.
Përcaktimi
i një afati kohor. Vendoset personi kontaktues për secilën detyrë.
Hapi
4 | organizimi i projektit në rend logjik. Analizimi i burimeve.
Si
detajohet një plan-projekt?
Sasia
e detajeve të përfshira në plan duhet të jenë të mjaftueshme për të bërë të
ditur se kur duhet të mbarojë projekti, duke e ndarë punën në mënyrë efektive
dhe duke monitoruar ecurinë. Pjesëtarët e projektit kanë detyra të ndryshme, të
cilat përcaktohen në bazë të aftësive të tyre.
Diagrama
e plan projektit
Orientimi
Hipoteza
e parë e projektit
Përcaktimi
i argumentit
Verifikimi
i njohurive
Çfarë
di? (ide, njohje)
Çfarë
nuk di?
Studimi
i bibliografisë fillestare
Literaturë
orientuese
Përvetësimi
i detajeve që nevojiten për të strukturuar projektin.
Planifikimi
i mënyrës së studimit të burimeve
Literaturë
orientuese
Segmentimi
i subjektit qendror në nënçështje
Kërkime
bibliografike
Fazat
e hartimit të projektit:
Faza
e konceptimit | jepen ide dhe përzgjidhen ato të cilat lidhen drejtpërdrejtë me
projektin.
Faza
e studimit | synon shtjellimin e ideve të parashtruara në fazën e konceptimit.
Faza
e planifikimit | paraqet sistemin e ideve në mënyrë logjike dhe koherente. Në
këtë fazë u jepet përgjigje pyetjeve kush? Çfarë? Si? Ku? Kur? Dhënia e
detajeve sa më të sakta dhe të plota në përgjigje të këtyre pyetjeve ka një
ndikim të rëndësishëm në zbatimin e mirë të projektit.
Faza
e zbatimit | është më e rëndësishmja, ku konkretizohet e gjithë puna e
konceptuar, e planifikuar, e studiuar dhe vënia në jetë e ideve nga personat e
caktuar.
Struktura
e një plan-projekti
Titulli
Qëllimi
Synimet
Objektivat
Përshkrimi
Përfituesit
Kalendari
i veprimtarive
Bashkëpunimi
Bashkë
donatorët
Buxheti
Vlerësimi
i projektit
Si
shkruhet një plan-projekt?
Titulli
| duhet të jetë i qartë, të përshkruajë projektin. Të mos përdoren fjalë të
panevojshme, kur paraqitet qëllimi i projektit.
Prezantim
dhe qëllimi | në këtë pjesë duhet të paraqitet tema e projektit, informacione
të dobishme, qëllimet e synimet, interesat për këtë projekt.
Hipoteza
| paraqiten hipoteza dhe pyetje.
Materiale
dhe metoda | listohen materialet e përdorura në projekt dhe përshkruhet
procedura që është përdorur për të kryer projektin. Mund të përfshihen foto,
diagrama të projektit.
Të
dhëna dhe rezultate | nuk janë e njëjta gjë. Të dhënat i referohen numrave
aktualë ose informacioneve të tjera të përftuara gjatë projektit. Të dhënat
mund të paraqiten në tabela ose grafikë. Rezultatet janë të dhënat e përpunuara
ose hipotezat e testuara. Edhe këto mund të paraqiten me tabela dhe grafikë.
Përfundimi
| fokusohet në hipoteza ose pyetje ndërsa krahasohen të dhënat dhe rezultatet.
Rregullat
për shkrimin e plan-projektit:
Duhet
të përdoret një gjuhë e kuptueshme, fjali të shkurtra.
Mënyra
e të shprehurit të jetë sa më e qartë dhe e kuptueshme.
Nuk
duhen përdorur shkurtime fjalësh, sepse mund të paraqesin një mendim të gabuar.
Përgatitja
e intervistës
Vitet
e fundit intervistat kanë zënë një hapësirë të konsiderueshme në mediat e shkruara
dhe të folura. Synimi i tyre është të japë sa më shumë informacione rreth një
personi, bindjeve ose aftësive që ai ka në një fushë të caktuar.
Fazat
e hartimit të intervistës:
Përcaktimi
i personit që do të intervistohet | me siguri është një njeri i shquar,
përfaqësues a zyrtar, i cili ka çfarë të shprehë nga vetja e tij në lidhje me
fushën, problematikën apo fenomenin e marrë në studim.
Parapërgatitja
e intervistës | së pari, duhet të mbledhë të dhëna për të intervistuarin dhe
dhe të njihet me fushën e tij. Së dyti, duhet të përcaktojë objektivat për
hartimin e intervistës. Në këtë fazë intervistuesi duhet të përgatisë pyetjet
që do t’i drejtojë të intervistuarit, prandaj ai duhet t’i mendojë mirë ato, që
të marrë sa më shumë informacion për lexuesin nga pyetja e drejtuar.
Kontaktimi
me të intervistuarin | ai duhet t’i bëjë të qartë: - arsyet pse do ta
intervistojë, - për cilën gazetë a revistë, - ku do të zhvillohet intervista, -
kur mund të zhvillohet…
Zhvillimi
i intervistës | kohët e fundit puna e intervistuesit është thjeshtësuar me
përdorimin e mjeteve audiovizive dhe kjo u krijon mundësi atyre të përqendrohen
në përgjigjet e të intervistuarit, për të realizuar ndonjë pyetje të
improvizuar. Nëse në disa raste i intervistuari i shmanget pyetjes së tij, ai
ka të drejtë të këmbëngulë, duke e riformuluar ndryshe atë, mjafton që të mos i
shmanget tepër idesë fillestare. Nëse përsëri i intervistuari i shmanget
pyetjes, atëherë intervistuesi duhet të kalojë në pyetje tjetër, sepse
është e qartë se i intervistuari nuk dëshiron të përgjigjet për atë pyetje (për
arsye personale).
Analiza,
redaktimi i intervistës | pasi intervistuesi zhvillon intervistën duhet ta
analizojë dh eta redaktojë atë (gjatë intervistës mund të ketë përsëritje). Kjo
është një fazë delikate, pasi intervistuesi duhet të bëjë kujdes në respektimin
e përgjigjeve të intervistuesit, të mos deformojë mendimet e tij.
Përgatitja
e intervistës për botim | në këtë fazë i jepet një formë përfundimtare
intervistës, duke shtuar një prezantim hyrës për të intervistuarin.
Rregulla
për hartimin e pyetjeve të intervistës:
Pyetjet
duhet të jenë të drejtpërdrejta.
Pyetjet
duhet të jenë të hapura që intervistuesi të marrë shumë informacion.
Pyetjet
duhen filluar me çfarë, ku, si, sa, kur, pse, në mënyrë që t’i lihet hapësirë
të intervistuarit për t’u shprehur.
Mund
të përdoret edhe veta e tretë njëjës.
Intervista
duhet të jetë objektive dhe t’u përshtatet situatave të ndryshme.
Literatura
“Shkrimi
Akademik”, Sylvan Barnet, Pat Ballanca, Marcia Stubbs, Dita, 2000.
“Leximi
dhe shkrimi”, Zejnullah Rrahmani, Faik Konica, 2003.
“Si
të shkruajmë ese”, Bardhyl Musai, Qendra për Arsim Demokratik, 2004.
4.
“Të shkruarit për mediume të shtypura”, Grup autorësh - MIM, Shkup, 2005.
“Rregullat
e Pikësimit në Gjuhën Shqipe”, Akademia e Shkencave e Shqiperisë;
Instituti i Gjuhësisë dhe Letërsisë 2002
“Writing
for Study”, P. Grundy, Cambridge, New York, A. Brookes, 1990.
7.
“Të shkruajmë një Punim kërkimor”, Qendra për Arsim Demokratik, 2004.
8.
“Të shkruajmë: procesi dhe shkrimet funksionale”, Qendra për Arsim Demokratik,
2004.