Ismail Kadare lindi më
28 janar 1936 në Gjirokastër, ku përfundoi edhe arsimin e mesëm; Studimet e
larta për letërsi I bëri në Universitetin e Tiranës dhe 2 vite në Institutin
Gorki në Moskë; Punoi në gazetën Drita; Drejtoi revisten „Les lettres
albanaeses‟;
Ishte aktiv në jetën
politike dhe kulturore deri në vitet e 90-ta kur u largua për në Paris Së fundi është kthyer në Shqipëri; Laureat I
shumë çmimeve kombëtare de ndërkombëtare;
Frymëzime djaloshare
poezi - 1954 Endërrime poezi - 1957 Shekulli im poezi- (1961 Gjenerali i
ushtrisë së vdekur - roman- 1963 Përse mendohen këto male poezi - 1964 Dasma -
1968 Motive me diell poezi - (1968) Kështjella- roman - 1970 Kronikë në gur -
roman - 1971 Koha (1976 Dimri i madh - roman - 1977 Ura me tri harqe - 1978
Kush e solli Doruntinën - roman - 1979 Prilli i thyer - 1980
Gjakftohtësia -
përmbledhje novelash - 1980 Nata me hënë - 1985 Koha e shkrimeve - 1986 Koncert
në fund të dimrit - 1988 Vepra Letrare - 1981-1989 Dosja H - 1990 Përbindëshi -
1991 Piramida - 1992 Shqipëri - 1995 Pallati i ëndrrave - 1996 Dialog me Alain
Bosquet - 1996 Spiritus - roman- 1996 Kushëriri i engjëjve - ese- 1997 Poezi -
1997 Kombi shqiptar në prag të mijëvjeçarit të tretë. - ese - 1998
Tri këngë zie për
Kosovën - triptik - 1998 Ikja e shtërgut - tregim - 1999 Qorrfermani - roman –
1999 Vjedhja e gjumit mbretëror - tregime - 1999 Ra ky mort e u pamë - ditar për
Kosovën, artikuj, letra - 2000 Kohë barbare (Nga Shqipëria në Kosovë) - biseda
- 2000 Breznitë e Hankonatëve - 2000 Vajza e Agamemnonit - 2000 Bisedë përmes
hekurash - 2000 Elegji për Kosovën - 2000 Lulet e ftohta të marsit - roman -
2000 Unaza në kthetra - 2001 Eskili, ky humbës i madh - 2001 (ribotim) Qyteti
pa reklama- roman - 2001
Jeta, loja dhe vdekja e
Lul Mazrekut- roman - 2002 Princesha
Argjiro-lektyrë - 2003 ž Pasardhësi - roman - 2004 Shkaba - 2004 Ftese ne studio- 2004 ž
Dantja i pashmangshëm - 2005 Identiteti
evropian i shqiptarëve- 2006 ž Hamleti, princi i vështirë - Sprovë -
2006 Hija (roman)- 2007 Spiritus - 2007 ž Çështje të
marrëzisë ž
Poshtërimi në Ballkanž
Muzgu i perëndive të
stepës ž
Darka e gabuar - roman - 2008 ž E penguara- roman - 2009 ž
Aksidenti - roman - 2010 ž Ca pika shiu ranë mbi qelq - poezi ž
Ditë kafenesh- novelë ž Mosmarrëveshja, mbi raportet e
Shqipërisë me vetveten - 2010 ž Stinë e mërzitshme në Olymp ž
Vepra 1 ž
Vepra 2 ž
Vepra 3 ž
Viti i mbrapshtë ž Mbi krimin në Ballkan. Letërkëmbim i
zymtë - 2011 ž
Çlirimi i Serbisë prej Kosovës- 2012 ž
ž është
shkrimtari më I njohur shqiptar në botë; ž Shumica e
veprave të Ismail Kadaresë janë përkthyer e botuar në mbi 45 gjuhë të botës ; ž
është autor I veprave që tejkaluan socrealizmin letrar në Shqipëri; ž
Një pjesë e veprave të përmbajnë në vete elemente nga „njeriu I ri‟, mirëpo
pjesa tjetër u krijua si identitet personal;
ž Në skenën
botërore hyri me romanin “Gjenerali I ushtrisë së vdekur” ž
Vepra e tij ndikoi kërkimin e jetës jashtë kufijve të vendit; ž
Romanet e tij u cilësuan lart nga kritikët;
ž Kadare shkruan
për fëmijërinë, për rininë, për historinë, për legjendat, për figurat historike
dhe legjendare, për jetën dhe vdekjen, për dosjet, muranat, flijimet, për
luftrat e për paqen, për misterin e për ëndërrat; ž
Tematikat e letrave: ndjesite personale dhe sjelljet e shoqërisë dhe individit;
ž Në fushën e
prozës, Ismail Kadare ka shkruar tregimin, novelën dhe romanin; ž
Vepra e parë e rëndësishme e Ismail Kadaresë në prozë është romani “Qyteti pa
reklama”; ž
Prozën e tij e karakterizojnë përgjithësimet e gjëra historiko-filozofike,
subjekti i ngjeshur dhe mendimi i thellë i shprehur shpesh me anë të parabolës,
mbi bazën e asociacionit apo të analogjive historike.
ž Romani
zhvillohet rreth një gjenerali italian, i cili është dërguar në Shqipëri për të
gjetur eshtrat e ushtarëve të rënë italian gjatë kohës të pushtimit të
Shqipërisë; ž
Marrëdhënia varr-jetë është një nga vijat themelore të tematikës së krijimtarisë
që qet në krye në këtë roman
ž Kjo vepër
pasqyron rrethimin e një kështjelle shqiptare nga trupat turke; ž
Temat: mbijetesa dhe qëndresa; ž Përdorë krijimtarinë epike
ž Me këtë roman
I.Kadare pasuroi temën e Luftës Antifashiste, duke sjellë një shikim prej
fëmije për evokimin e ngjarjeve të saj. Rrëfimi në vetën e fëmijës, në vetën e
personazhit që evokon fëmijërinë e autorit, me "pafajësinë" e vet,
megjithëse i ka dhënë romanit njëfarë karakteri autobiografik, njëherësh e ka
mbrojtur atë prej qëndrimit të kritikës. ž Me këtë vepër
Kadare bëri përpjekjen e parë për t'i dhënë vlerë letrare së zakonshmes, së
rëndomtës, madje së shëmtuarës dhe absurdes
ž Lidhje e jetës
me vdekjen dhe anasjelltas; ž Besa dhe ringjallja e të vdekurit për
të mbajtur fjalën e dhënë; ž Baladë gojore; ž
Rrëfim dramatik;
ž Sulmon hapur
regjimin politik në atë kohë në Shqipëri; ž Kundër jetës
nën diktaturë dhe kundër sistëmit politik; ž Kjo prozë është
e banuar nga ëndërrëfyes, nëpunës, interpre tues, ëndërra që parandjellin fat
ose ndjellin kob a dëftojnë rrezik, ëndërra të bashkësisë apo individuale,
ëndërra të rëndomta dhe bash-ëndrra…
ž Ky libër ka për
temë besën, gjakmarrjen dhe kanunin në pjesën veriore të Shqipërisë. ž
Personazhi kryesor, Gjorgu, detyrohet të hakmerret për shkak se këtë e kërkon
kanuni. ž
Kadare e përcakton Kanunin si kontekst negativ, dhe si një etikë e vjetëruar,
mbi të cilën duhet ndërtuar jetën e re
ž Realiteti në
trajtë miti dhe zhvillimi fantastik, duke avancuar idenë e rrezikut nga jashtë
e nga brenda (kalit të Trojës) për pushtimin e qytetit dhe mundjen e armiqëve
që vijnë nga jashtë e nga brenda
ž Mit, histori,
monumentalizëm, pak deklarativizëm dhe pak ritëm lirike me shikonfiguracioni I
poezisë së Kadaresë; ž Megjithë dimensionin e lidhjes me
kontekstin politik e kulturor dhe të një lloj ndikimi ideologjik në konceptet
letrare-estetike Kadare thyen kufijtë që përveq lexuesve shqiptar, të këtë edhe
lexues të huaj.
