Ja çfarë rrëfen një gazetare në median britanike që merret me çështjet psikologjike.
‘Natën
e kaluar pashë në ëndërr sikur isha në një tren me avull dhe po shkoja
në shkollën time të mesme, një shkollë me konvikt dhe njëherazi nisa që
të përjetoja një ndjesi paniku dhe stresi më pushtoi të tërën. Në atë
moment u çova dhe e ndjeva se nga kjo ëndërr e fundit që pashë zemra po
më rrihte si e çmendur dhe po më merrej fryma. Ëndrra të tilla nuk janë
aspak të rralla. Ëndrrat e mia janë shumë të gjalla, plot ngjyra, me
shumë emocione dhe ankth fajësie dhe panikun në disa raste. Disa
ëndrra
janë të plota, disa të copëtuara, ka nga ato që shfaqen vetëm një herë
dhe të tjera që janë serial dhe vazhdojnë nëpër net të tjera. Shpesh
shoh se jam duke kërkuar diçka në një shtëpi të vjetër gjysmë të shembur
me dhoma të braktisura që i takon të jetë e ngjashme me shtëpinë time
të fëmijërisë. Me raste, ëndrrat shndërrohen në zhgjëndrra dhe këto
pastaj janë ëndrra me shumë ankth dhe tmerr.
Nga ana tjetër,
bashkëshorti im ka ëndrra që janë zakonisht të mërzitshme, nuk i
përcjellin as emocione, as ankthe dhe as tmerre të tilla si ëndrra në të
cilat ai është duke blerë bojën e printerit, apo ndonjë biletë për në
stadium. Duket se meshkujt dhe femrat ëndërrojnë në mënyrë të ndryshme.
Gratë zakonisht kanë një variacion më të madh ëndrrash sesa meshkujt dhe
kjo është e bazuar edhe në kërkime të vërteta shkencore dhe në sondazhe
të zhvilluara në kohë të ndryshme nga psikologët dhe studiuesit e botës
së ëndrrave.
Sipas tyre, gratë janë më të prirura ndaj ëndrrave
me ankthe dhe me panik, ndaj ëndrrave emocionale, surreale, dhe që
shkaktojnë më shumë shqetësime gjatë gjumit. Sipas një studimi
sugjerohet që një nga shkaqet e këtij ndryshimi mes meshkujve dhe
femrave edhe në botën e ëndrrave janë pikërisht hormonet tona të
ndryshme dhe ndikimi i veçantë që ato kanë ndaj nesh, pra në organizmin
tonë edhe kur jemi në gjumë.
Zakonisht, sipas studimeve, ëndrrat
më emocionale, ose më me ankth janë gjatë periudhës para ardhjes së
periodave. Një studim i universitetit të Anglisë Perëndimore sugjeron se
ndryshimet në temperaturën trupore të trupit femëror të shkaktuara nga
cikli mujor janë rrënja, ose themeli i ëndrrave dhe shumëllojshmërisë së
tyre emotive. Temperaturat trupore rriten pas ovulacionit dhe bien pak
para fillimit të periodave.
Sipas një studiueseje, gratë që
ndodhen në periudhën paramenstruale kanë ëndrra më agresive dhe kanë më
shumë shanse që të mbajnë mend ëndrrat e tyre. Jo më kot gjatë
shtatzënisë femrat kanë gjithashtu ëndrra shumë të gjalla dhe
interesante.
Kjo sepse niveli i hormoneve rritet dhe gratë në
këtë periudhë kanë një periudhë më të gjatë ëndërrimi në të
ashtuquajturën gjendja REM, gjendja në të cilën zakonisht zhvillohen
ëndrrat. Fazat e avancuara të shtatzënisë janë gjithashtu shumë
shqetësuese për gjumin e grave dhe shanset për t’i mbajtur mend ëndrrat
janë shumë më të mëdha. Shtatzënia ka një impakt të madh në ëndërrim
duke shtuar zakonisht ankthet, imazhet me kafshë dhe ujin.
Por
nuk janë vetëm gratë me barrë ato që preken nga ankthet. Në përgjithësi
nga të gjitha sondazhet dhe raportimet, gratë kanë ëndrra shumë më të
gjalla dhe me emocione se burrat në të gjitha fazat e tyre të jetës dhe
të situatës hormonale.
Vetëm 19% e burrave në krahasim me 30% të
grave kanë raportuar për përjetime ankthesh dhe shqetësimesh. Një
tjetër dallim mes meshkujve dhe femrave për sa i përket botës së
ëndrrave është se gratë i mbajnë mend më mirë ato që shohin në gjumë,
dinë të flasin për detaje ngjyrash dhe madje edhe aromash, ndërkohë që
meshkujt nuk kanë një memorie të tillë.
Disa shkencëtarë thonë
se gratë mbajnë mend, sepse u kushtojnë ëndrrave më shumë vëmendje sesa
meshkujt, ndërkohë që këta të fundit në mënyrë të vullnetshme nuk u
kushtojnë rëndësi domethënies dhe emocioneve të përjetuara gjatë natës.
Sipas shkencëtarëve, fokusimi në mendimet e rëndësishme aktivizon një rajon të trurit që është i lidhur me memorien.
Kështu,
sa më shumë dramatike të jetë ëndrra aq më domethënëse do të jetë ajo
dhe aq më të mëdha janë shanset që kjo ëndërr të mbahet mend. Por
ndërkohë thuhet se një njeri, në rast se dëshiron, apo i vë vetes
qëllim, mund të jetë shumë i mirë dhe i suksesshëm në të kujtuarit e
ëndrrave të tij. Për sa u përket grave, kjo ndodh më shpesh edhe për
faktin se ato flasin më shumë me njëra-tjetrën në lidhje me ëndrrat.
Ndërkohë,
tendenca për të qenë më të hapura ndaj çdo gjëje të re dhe të ndershme,
jashtë normave, emocionale dhe ekspresive vihet re më me shumicë te
gratë sesa te burrat. Kjo shpjegon faktin se përse ato synojnë që t’i
mbajnë mend dhe t’i diskutojnë ëndrrat për të marrë prej tyre ndonjë
kumtim, apo mesazh shtesë.
Kjo sepse besojnë intuitivisht tek
ekzistenca e një bote jo reale, që gjithsesi dhe pavarësisht se nuk
është materiale ekziston dhe mbi të gjitha e shpreh vetveten pikërisht
përmes shenjave, pjesë e të cilave janë edhe vetë ëndrrat.
Gratë
janë të trajnuara që të priren më shumë emocionalisht ndaj ngjarjeve
krahasuar me meshkujt dhe janë më të gatshme që të ndajnë me të tjerat
përvojat e tyre emocionale. Do të ishte me të vërtetë diçka zbavitëse
sikur ajo çka do të na duhej që të bënim gjatë natës ishte ajo që bëjmë
në një kinema, pra të uleshim dhe të shijonim ofertën e përnatshme të
mendjes sonë në variantin e ëndrrave.
Në fakt, një ëndërr nëse
përmban ankth, panik, apo ndjesi të tjera që shkaktojnë negativitete
shkakton një situatë jo të mirë te personi që e sheh dhe mbi të gjitha
tek e nesërmja e atij personi. Sepse të nesërmen një ëndërr e keqe, apo
një natë e kaluar në ankthin e një ëndrre të keqe nuk mund të mos lerë
gjurmë. Sipas një sondazhi del se gjysma e grave që shohin ëndrra me
ankth gjatë natës janë të lodhura gjatë ditës. Kjo lodhje rritet dhe
shtohet me rritjen e moshave.
Kështu, gratë që janë në një moshë
më të madhe se 30 vjeç lodhen më shumë nga ëndrrat e këqija dhe e kanë
më të vështirë që të lehtësohen nga ndikimi i tyre gjatë ditës që pason.
Kështu,
ndërsa ëndrrat në fakt janë zbavitëse deri në njëfarë mase, sepse është
si të përjetosh një film me shumë dimensione do të ishte më mirë që të
dinim si t’i menaxhonim, apo edhe në fund të fundit të zgjidhnim t’i
kishim, apo jo pjesë e gjumit tonë.
Sigurisht që kjo e fundit
nuk është shumë e lehtë, sepse në fund të fundit ato vijnë nga zona
subkoshenciale dhe mbi të gjitha janë produkt i diçkaje që nuk e dimë se
si funksionon dhe që nuk mund ta ndalojmë.
Megjithatë, deri në
njëfarë mase mund të bëjmë edhe ne punë tonë. Kështu, dihet se një darkë
e rëndë ka një ndikim shumë të madh tek ëndrrat tona ndaj shmangia e
saj është në masë për të parandaluar botën e ankthit ku mund të zhytemi.
Për një gjumë të mirë përveç të mosngrënit para fjetjes është shumë e
rëndësishme edhe të krijosh momentet e paraçlodhjes si për shembull një
banjë me ujë të nxehtë, apo një çaj kamomil.
Etichette
HISTORI
PSIKOLOGJI
LETERSI SHQIPE
SHKENCA POLITIKE
BIOLOGJI
QYTETARI
SOCIOLOGJI
DREJTESI
ESE ARGUMENTUESE
JURIDIK
PEDAGOGJI
GJEOGRAFI
EDUKATE SHOQERORE
DIDAKTIKE
BAZAT E FINANCES
SHKRIM AKADEMIK
FINANC BANK
LETERSI BOTRORE
GJUHE SHQIPE
MATEMATIKE
HISTORI SHQIPRIE
SHKENCA JURIDIKE
ANALIZE VEPRASH
EDUKIM
FIZIKE
PSIKOLOGJI EDUKIMI
ESE UNIVERSITETI
POEZI
MENAXHIM FINANCIAR
MJEKESI
KIMI
PARAPSIKOLOGJIA
EKONOMI
INFORMATIKA
ESE LETRARE
MENAXHIM BIZNESI
NJOHURI PER MEDIANIAN
TRASHGIMI KULTURORE
Anatomi
ESE FILOZOFIKE
GAZETARI
INFERMJERI
MENAXHIM TURIZEM
SHKENC TOKE
E DREJTA NDERKOMBETARE PUBLIKE
HISTORI BOTRORE
POLITIKAT E SIGURIS KOMBETARE
E DREJTA E PRONES
Histori e Mendimit Politik
ALL POST
AUDITIM BANKAR
BAZAT E DEMOKRACISE DHE TE DREJTAT E NJERIUT
ESE SHKENCORE
FILOZOFI
HISTORI ARTI
HISTORI E EKONOMIS SHQIPTARE
LETERSI
MENAXHIM NDERTIMI
MIKROEKONOMI
POEMA
PSIKOLOGJI REHABILITIMI
BJOLOGJI
EDREJTA E MJEDISIT
FJALE TE URTA
LEKSIONE AUDITIM
MARDHENIA ME PUBLIKUN
MASTER SHKENCOR
Marrëdhënie Ndërkombëtare
PSIKOLOGJI KESHILLIMI
PSIKOLOGJI SHKOLLE
SINTAKS
TEORI E MARDHENIEVE NDERKOMBETARE
ANGLISHT
EDUKIM MUZIKORE
ESE ANGLISHT
ESE INFORMUESE
GJUHE
INFERMIERI
KERKIM SHKENCOR
METODAT E EDUKIMIT EMPIRIK
METODIKE ARITMETIKE
PSIKOLOGJI ZHVILLIMI
TEKNOLOGJI INFORMACIONI
TRASHGIMI KULTURORE EUROPIANE
APLIKIM KOMPJUTERIK
BUJQESI
ESE HISTORIKE
ETIKA E TE USHQYERIT
GUIDE TURISTIKE
HIGJENE
HYRJE NE PSIKOLOGJI
INFORMATIK
ISMAIL KADARE
LETERSI PER FEMIJE
MENAXHIM KLASE
MESIMDHENIE
ORGANET E MARDHENIEVE NDERKOMBETARE
PSIKOTERAPI
SOCIOLOGJI EDUKIMI
pyetjet e Licences
ANALIZE sHARL BODLER
Dituri natyre
E DREJTA KUSHTETUESA
EDUKIM FIZIK
EDUKIM PER KARRIER
KSHILLA SHTATZANIE
LIBRA LEXO-SHKARIKO
LOGJIKE
MATURA SHTETERORE
MBROJTJE DOKTORRATURE
MIGJENI
MUZIKE
POLITIK ARSIMORE
POLITIKA NE BE
PSIKOLOGJI E ZBATUAR NE MESIMDHENIE
RECENSION
TEME DIPLOME
hist
Post più popolari
-
ESE: Atdheu Im Atdhe, nje fjale qe menjehere te sjell ndermend vendlindjen tone te bukur. Per ne shqiptaret atdheu eshte shume i rende...
-
Ese letrare : Deshira ime Deshira ime . . Siç dihet çdo njeri ka dëshira. Një prej tyre jam edhe unë. Por kur bëhet fjalë vetëm për ...
-
Kafshet ne rrezik zhdukje neShqiperi Kafshët e rralla në vendin tonë prej disa vitesh janë rrezikuar të pakësohen si pasojë e dë...
-
“ I HUAJI ROMAN I MASËS APO I LEXUESIT TË SPECIALIZUAR” Hyrje Çfarë ndikimi ka tek ne si qenie njerezore ky roman?Albert Kamy...
-
NA NDIQNI - SHPERNAJE NE PROFIL ANALIZE LETRARE: KENGET E MILOSAOS - JERONIM DE RADA [ANALIZE LETRARE] KËNGA XX Poemat epiko...
-
Grupi i shtatëmbëdhjetë i elementeve kimike Ky grup përbehet nga këto elemente : Fluori Klori Bromi Jodi ...
-
Ç’fare eshte Organizimi i Komunitetit? Qëllimi kryesor i organizimit në komunitet, është të ndihmojë njerëzit të identifikojnë ne...
-
MBIERMRI Mbiemër quhet ajo pjesë e ndryshueshme e ligjeratës që emërton një tipa, cilësi të një frymori a të një sen...
-
Tema: Gjakmarrja Nje pellumb I bardhe fluturon ne qiellin me ngjyren e syve te sapo-qare, te vuajtur deri ne skuqje. Pershkon hapesir...