Tema : Duhani Alkoli Drogat e Paligjshme
Objektivat :
Te tregojë dëmet e duhanit , alkolit
,drogave tepaligjshme ne shendetin e njeriutTe tregohet si punojne
bashkëmoshatarët ,familjaret në ndihmë te përdoruesve të tyre.
Demet e duhanit ne shendetin e njeriut MOTIVIMI PËR DUHAN Pirja e duhanit nuk është vetëm një
shprehi (ves) e thjeshtë, por paraqet njëkompleks të tërë shprehish dhe
situatash shoqërore të duhanxhiut në jetën e përditshme. Ja vetëm disa
ngaarsyet më të rëndësishme të pirjes së duhanit: përshkak të nervozizmit, për
shkak të relaksimit, për shkaktë vetmisë, për shkak të mosaktivitetit, për
shkak tëdietës, për shkak të shoqërisë, për fitimin evetëbesimit, për rritjen e
kënaqësisë, për zbutjen emoskënaqësisë, nga shprehia, për stimulim, si
dëshirëpër identifikim, si një dëshmi e forcës dhe pozitës sëlartë në shoqëri
(pirja e cigareve të shtrenjta), si njëformë e lajkatimit, mashtrimit, ikje nga
problemetpersonale, si mjet për pagjumësi (portierët, rojat, etj.).Duhani, një ves me pasoja për jetën Çdo 10 sekondashuhet një jetë nga pasojat e konsumit të cigareve. Nëfillim të viteve 90 kanë vdekur 3 milionë njerëz në vitdhe mendohet që në vitin 2020 deri 2030 do të vdesin10 milionë njerëz nga demet e duhanit. Lista esëmundjeve që vijnë si pasojë e konsumit të duhanitështë shumë e gjatë, duke filluar nga sëmundjet etraktit të frymëmarrjes (kanceri i bronkeve, kancer nëfyt, laringjit kronik), të sistemit kardio - vaskular(infarktit në zemër, pika në tru, arteriosklerozë), atyretë sistemit të organeve të tretjes (kancer në buzë, gojë, ezofag, lukth, zorrëdymbëdhjetëgishtore dhe pankreas), duke vazhduar tek ato të traktit urogjenital (kancerii fëshikzës së urinës dhe kanceri i mitrës),Tymi i cigareve përmban mbi 40 substancakancerogjene dhe për këtë arsye është e vështirë tëcaktohet se cila prej tyre është më e rrezikshme. Tymii cigareve, një përzierje prej gazrave dhe avullit, gjatëdjegies përkrah nikotinës çliron edhe materieorganike, monoksidin e karboni, okside të azotit,materie kancerogjene, metale të rënda (krom, arsen,kadmium, vanadium).
problemetpersonale, si mjet për pagjumësi (portierët, rojat, etj.).Duhani, një ves me pasoja për jetën Çdo 10 sekondashuhet një jetë nga pasojat e konsumit të cigareve. Nëfillim të viteve 90 kanë vdekur 3 milionë njerëz në vitdhe mendohet që në vitin 2020 deri 2030 do të vdesin10 milionë njerëz nga demet e duhanit. Lista esëmundjeve që vijnë si pasojë e konsumit të duhanitështë shumë e gjatë, duke filluar nga sëmundjet etraktit të frymëmarrjes (kanceri i bronkeve, kancer nëfyt, laringjit kronik), të sistemit kardio - vaskular(infarktit në zemër, pika në tru, arteriosklerozë), atyretë sistemit të organeve të tretjes (kancer në buzë, gojë, ezofag, lukth, zorrëdymbëdhjetëgishtore dhe pankreas), duke vazhduar tek ato të traktit urogjenital (kancerii fëshikzës së urinës dhe kanceri i mitrës),Tymi i cigareve përmban mbi 40 substancakancerogjene dhe për këtë arsye është e vështirë tëcaktohet se cila prej tyre është më e rrezikshme. Tymii cigareve, një përzierje prej gazrave dhe avullit, gjatëdjegies përkrah nikotinës çliron edhe materieorganike, monoksidin e karboni, okside të azotit,materie kancerogjene, metale të rënda (krom, arsen,kadmium, vanadium).
Çka duhet te dini për nikotinën?
Nikotina është perbers më i njohur
toksik icigares. Nikotina, është alkaloid helmues me erë tëkeqe, që gjendet në
gjethet dhe në rrënjët e duhanitdhe që vepron si ngacmues mbi sistemin
nervor.Nikotina ndikon në tru në sasi të vogla si nxitëse dhegjallëruese, në
sasi të mëdha ngurron dhe bllokondhe në sasi shumë të larta ka pasoja për
jetën.
Një cigare përmban 6 deri më 15
miligram nikotinë. Sasia vdekjeprurëse gjatë thithjes është1 mg për 1 kg peshë
trupore, kjo sasi gjendet në 3 deri në 5 cigare. Vetëm nikotinaështë
përgjegjëse për varësinë nga duhani.
Përbërësit e tymit të duhanit
PASOJAT E DUHANIT PËR SHËNDETIN
Pirja e duhanit është shkaktar
kryesor dhe iveçantë i sëmundjeve dhe i vdekjeve tëparakohshme. Duhanxhinjtë
vdesin 5-8 vjetmë herët se ata që nuk pinë duhan dhe janë tërrezikuar dy herë
më shumë nga sëmundjetfatale të zemrës, dhjetë herë më shumë ngatumori në
mushkëri, gojë, fyt, kapërcell,pankreas, veshkë, fshikë urinare, mitër, dy
deritri herë më shumë nga ulçeri. Fëmijët eprindërve që pinë duhan lindin me
peshë tëvogël, shpesh me infeksione të mushkërive,më shumë infeksione kronike
të veshit dhe meshumë mundësi për tu bërë duhanxhinj mëvonë. Gjithashtu
veprimet e dëmshme të tymittë duhanit vërehen në gjëndrat endokrine dhe
sistemin nervor që janë rregullatorë tëjetës sonë. Shkakton dëmtim të
funksionimit të organeve reproduktive. Me kalimin ekohës, nën ndikimin e
toksikimit me duhan ngushtohen enët e gjakut të organeve vitaleme pasoja
fatale. Lindjet e parakohshme, abortimet dhe vdekshmëria e foshnjave paslindjes
janë 2-3 herë më të mëdha tek shtatzënat që pinë duhan. Praktikisht, të
gjithatoksine e tymit të duhanit depërtojnë në qumësht nëpër gjëndrat
qumështore. Qumështi helmuar arrin në lukthin e foshnjës dhe shpërndahet në
tërë organizmin, kursemateriet e tij toksike veprojnë në dobësimin e
mekanizmave mbrojtës të foshnjës. Nëgjakun e foshnjës janë gjetur një varg
toksinesh të duhanit, që veprojnë në strukturat etrurit të madh.Pirja pasive e
duhanit Joduhanxhiu i cili qëndron në
afërsitë duhanxhiut thith deri 80% të të gjitha materieve të tymit.Ky tym vetëm
për 5 sekonda pasi të futet në organizmin ejoduhanxhiut kryen veprimet e veta
toksike. Hulumtimetkanë treguar se në ambientin e ndotur me tym cigareje
tekjoduhanxhitë manifestohet me lodhje, marramendje,zvogëlim të aftësive të
kujtesës, rritjen e tensionit të gjakutdhe rritjen e sedimentacionit të
eritrocitve.. Parapengimi i pirjes se duhanit Ndryshimi i sjelljeve
tëduhaxhinjeve dhe mbështetje që duhet dhë në jo duhaxhinve. Ndryshimi i
pikëpamjeve ndaj pirjes së duhanit, duke rrënjosur bindjenndaj pirjes së
duhanit si shprehi e dëmshme dhe e rrezikshme e jo si për një shprehi
tëdomosdoshme. Ndryshimi përbërjes së duhanit. Të ndryshuarit e mendimit për
mospirjen e duhanit si norme e detyruar e sjelljes në shoqëri. Për të qenë
efikase luftakundër pirjes së duhanit duhet që të inkuadrohet tërë shoqëria në
këtë aktivitet të madh. Duhet që të luftohet nëpër shkolla ku ende pirja e
duhanit nuk është bërë shprehi shkatërruese. Dhe së fundi vetëm dëshira dhe
vullneti i fortë mund ta fitojnë luftënkundër duhanit.Duhani eshte shkaktar
edhe i:Halitosis: gjeresisht era e keqe ndikonnegativisht ne gjendjen
psikologjike te cdo individi. Duhani shkakton tharjen ehapsires gojore ose
kserostomise e cila kalidhshmeri edhe me paradontozen kuparaqitja e xhepave ne
hapesirat interdentale eshte vend adekuat i mbetjeveushqimore me cka fermentimi
i ushqimitsjell gjere en eren e pakendeshme. Karcinomi oral: i shkaktuar nga
kemikaletdhe mbetjet toksike qe mpermban duhani, shkaktojne ndryshime ne
mukozen orale,duke bere ndryshime ne indet e buta.Studimet tregojne se
duhanpiresit jane 6here me shume ne rrezik te zhvillimit tekancerit oral se sa
ata qe nuk ekonsumojne. Keqperdorim i alkoolit sebashku me pirjen e duhanit e
rrisin rrezikune zhvillimit te kancerit te gojes.Paradontoza: eshte semundje e
mishrave te dhembeve qe si faktore kryesort ndikon aigjenetik por edhe duhani
me perqindje te larte e shkakton ate duke demtuar mishrat edhembeve, gjeresisht
terheqjen e mishrave dhe gjakosjen e tyre.Pirja e duhanit krijon njolla te zeza
ose ngjyre kafe ne siperfaqen e dhembeve. Njollatzakonisht depozitojne ne zonen
e qafes se dhembeve. ashpersia e njolles gjithashtuvaret nga sasia e pranishme
e gurezve ne dhembe. njollat e duhanit ne nje proteze janeme te veshtira per tu
pastruar, ato ngjiten ne materialin plastik te protezes dhe eshterende per tu
pastruar.10 dëmet që shkakton duhani në shtatzënisëI paraqitur si një problem
global, konsumimi iduhanit dhe sëmundjet e shkaktuara nga ai zënëvend ndër
problemet më serioze të shëndetit nëbotë. 50-70% e femrave të cilat
konsumojnëduhanin vazhdojnë ta konsumojnë atë edhe gjatështatzënisë.
1. Shkakton lindje të parakohshme:
Një shtatzëninormale zgjat 38-40 javë. Bëhet shkak për një lindjeshumë para
javës së 38-të.
2. Dëmtimi parakohe i membranës:
është dëmtimi osederdhja parakohe e ujërave dhe kjo bëhet shkak për lindjen e
një fëmije të pazhvilluar.
3. Një zhvillim i vonuar i
intrauterit: Cigarja jo vetëm qëpakëson oksigjenin dhe substancat ushqyese
qëshkojnë tek fëmija nëpërmjet gjakut por është dheshkaktare e një zhvillimi të
vonë të fëmijës në barkun enënës.
4. Intrauerin exitus: quhet vdekja e
papritur e fëmijësnë barkun e nënës.
5. Preaklampsi: një shtatzani e
shoqëruar me rritje tëtensionit, shfaqje të proteinave në urinë, edemë tëtepërt
në trup, shikim të turbullt është treguese e njëhelmimi. Paraqitet rrezik jete
si për nënën ashtu dhe për fëmijën.
6. Hipertension: është ngritja e
tensionit nën efektin e nikotinës e cila ngushton enët egjakut. Për këtë arsye
edhe të ushqyerit e fëmijës do tëndikohet negativisht.
7. Dekolman plasenta: Është
shkëputja parakohe eplacentës. Në kushte normale placenta shkëputet oseulet
poshtë pas lindjes së fëmijës. Ndërsa Dekolmanplasenta është shkëputja e
placentës kur fëmija ështënë barkun e nënës , gjë që shoqërohet me hemoragji
tërrezikshme.
8. Sindroma Respiratuar distres:
është problemi i cilishoqërohet me vështirësi në frymëmarrje të fëmijës
paslindjes. Problemi respirator vdekjeprurës tek fëmijët tëcilët lindin
parakohe (premature) shihet më shpesh tekshtatzënitë gjatë të cilave konsumohet
duhan.
9. Pakësimi i qumështit: bëhet shkak
për pakësimin e sasisë së qumështit tek lehona.
10. Ndikon në nivelin e vitaminës C
të qumështit dhe në pakësimin e veçorisë së sajushqyese gjatë periudhës së
lehonisë.
Demtimet e alkolit ne shendetin e njeriut
Burrat rrezikohen Nga semundja e
Osteoporozes Burrat mbi pesëdhjetë vjeç kanë rreziqe për tëpësuar fraktura të
shkaktuara nga osteoporoza ecila është edhe më kërcënuese se kanceri i
prostatittek ata. Sipas disa studimeve të eksperteveamerikane ortopedë,
delikatesa e kockësmashkullore është më e rëndomtë se sa mendohetedhe pse është
disa herë e lënë pas dore por atajanë më të ekspozuar ndaj rrezikut për shkak
tëalkoolit dhe dietave të çrregullta shpesh me mungesa proteinash të cilat
gjenden shumëtek qumështi.
Alkooli në të kundërt demton mëlçinë
dhe ndryshon metabolizmin e vitaminës D enevojshme për të ngjizur kalciumin në
kockë.Alkooli dhe demetPervec duhanit nje ves tjeter i demshem eshte
edhealkooli. Edhe ky ves eshte shkaktar i nje vargu tegjere semundjesh duke
filluar qe nga aparati tretes,melcia, pankreasi e deri ne demtime te
pakthyeshmete sistemit nervor qendror.Ne melci alkooli i konsumuar shkakton
demtime teqelizave hapatike, demtim qe progreson ne kohe dheqe varet nga doza e
konsumuar per dite dhe ngavecorite fiziologjike te individit. Keshtu eshte
vertetuar se sasia e rrezikshme alkooliteshte ajo prej 20-40 gr. alkooli etilik
alkooli qepermban pije dehese), ndersa perdorimi 100-150 gr.alkool ne dite, con
brenda nje periudhe 10-vjecare ne ceroze.Nga ana tjeter eshte vertetuar edhe
shkencerisht se per shkak te fiziologjise femratdemtohen shume me shpejt se
meshkujt per te njejten sasi alkooli te konsumuar. Njerezit qe pijne prej
vitesh alkool, qe nuk ndjejne as gje papritur nje dite gjenden paranje fakti te
hidhur, melcia e tyre ka marre fund, eshte kthyer ne nje melci cerotike,
osekane shqetesime te lehta qe nuk ja vene veshin, por bukur mire ata bejne
puthjen epare me vdekjen.Edhe pankreasi peson demtime nga alkooli. Perdorimi i
zgjatur i alkoolit e demton nemenyre kronike pankreasin deri ne ate shkalle sa
ainuk arrin te sekretoje sasine e duhur te enzimeveper te kryer te plote
procesin e tretjes se ushqimeve.Eshte vertetuar se konsumimi i 20-50 gr. alkool
etilik(rreth 100 ml raki) ne dite predispozon per demtime,ndersa pirja e 100 gr
alkool etilik ose mbi dopio raki(200ml) apo 2 litra birre per nje periudhe 6-12
vjetjep ne menyre te sigurt demtime te pankreasit. Konsumimi per nje kohe te
shkurter i nje sasie temadhe pijesh alkoolike rrezikon per pankretit akut
qemund te coje deri ne rrezikimin e jetes se personit nefjale.Alkooli shkakton
gjithashtu gjendjen e te dehurit, ne te cilen sistemin nervor qendror nukarrin
te kontrolloje veprimet e vullnetshme, apo te pavullnetshme te personit ne
fjale.Por, demi me i madh vjen nga perdorimi afatgjate. Eshte vertetuar se per
cdo 1 literalkool, vdesin 1.000-2.000 qeliza, te parikthyeshme te trurit.Keshtu
qe perdoruesit kronike te alkoolit, me kohe e cojne personin drejt
demences(shizofreni, marrezi), degjenerimit mendor (matufjepjes) etj. Pra, alkooli
demton paperjashtim te gjitha organet e trurit, po ashtu si edhe duhani.
Alkooliste quhen ata individ,te cilet perdorin tej masedhe rregullishte
pijet alkoolike,qe jane te varur prejtyre ne nje shkalle te tille,sa qe
manifestojnecrregullime te theksuar mendore,fizike dhe nemardheniet me njerezit
tjere. Resorbimi i alkoolit praktikishte fillon ne goje,por me se tepermi
nelukth. Shkencetaret amerikane konfirmoje se qelizat eorganizmit te
njeriut,fiziologjikishte nuk jane te per gaditura per duhan dhe alkool.Demet e
alkoolit ne organizem Alkooli duke depertuar ne organizem nga goja,se
paridemton buzet,gjuhen dhe fytin duke shkaktuarinflamime gjegjese te organeve
te permendura.Alkooli gjithashtu zgjeron enet e gjakutne zgavren e barkut,te
organeve te brendeshme dhe lekures.Me se tepermi demtonqelizat
nervore,crregulon metabolizmin e tyre dhe si rrezultat eshte degjenerimi i tyre
alkooli i dhuron shoqerise anetarmargjinal, vagabonde, psikopate antisocial, ndersapjesemarrja
e tyre ne aktivitetin kriminal eshte tejet eimpozant. Alkoolistet ne gjendje te
dehur, zbulojne gjerat profesionale intime, sekrete ushtarake dhe diplomatike, kane
aftesi te pakufizuar, por te gjithangecin vetem ne premtime. Ne fund mund te themise alkooli nuk krijon gjeni,perkundrazi
shkaterrongjenit. Familja e alkoolokut perngjane ne teater, kuparaqiten vetem
tragjedite.Te pakten e provuar shkencerisht nje gjysem gotevere ne dite ndihmon
ne hollimin e gjakut.Ne faktdhe alkoli psh. ne birre ndihmon eh lere etj. do i
lexoni vete. Ne kohen e sotme nuk jeni te detyruar hani ushqimin qe ju
detyrojne por jeni tekushtezuar te hani ushqime qe sot nuk jane aq natyrale dhe
sinqerisht kohet kanendryshuar, viruset dhe bakteriet jane bere me te forta
etj. shikoni vete statistikat.E di qe ne nje fare menyre apo tjetren,fe apo
famileje etj, jeni te detyruar te mosperdorni alkol por sinqerisht keto jane
thene kushe di sa vjet te shkuara. Keni kujdes per shendetintuaj. Njeriu nuk
eshte vertet gati por si fjali te funditmos e super-konsumoni alkolin.
Kush pi pije
alkolike?
Sipas një sondazhi, burrat pinë mesatarisht 8 kanoçe birre në ditë, ndërsa
grate 2 ½ kanocebirre në ditë . Kur u pyetën rreth konsumit të alkolit në javën
e fundit, 40% e burrave të, thanëse kanë pire 4 unite në një ditë dhe 23% e burrave
thanë se kanë pirë 8 unite ne ditë . 23% e grave thanë se kanë pirë 3 unitenë
një ditë dhe 9% e grave thanë se kanë pirë më thumë se 6 unite në ditë . 26%e
burrave dhe 41% e grave nuk kishin pirë alkol. Efektet pozitive Alkoli mund të
ketë efekte positive mbi shendet. Friedman dhe Kimball gjetën sepersonat që
pinë alkol në moderacion kanë vdekshmëri dhe sëmundshmëri më tëulur se ata që
nuk pinë fare dhe ata që pinë me shumicë .
Mendohet se alkoli redukton sëmundjet koronare të zemrës sepse
1) redukton prodhimin ekatekolaminave në kohë stresi,
2) mbron vazat e gjakut nga kolesteroli,
3) reduktontensionin e gjakut,
4)mund të merret pa recetë ,
5) është strategji afatshkurtërpërballimi.
Në përpjekje për të kuptuar pse njerëzit pijnë duhan dhe alkol kerkuesit e
psikologjisësë shëndetit përqëndrohen në modelet sociale të koshiencës.
Megjithatë ka literaturërreth adictionit që aplikohet për personat që pinë
duhan dhe alkol.
Demtimet e
drogave te paligjshme ne shendetin e njeriut.
Pse fillojnë njerëzit të përdorin drogën? Një pjesë e madhe, për të mos
thënë shumica e përdorimit të drogës, motivohet (tëpaktën në fillim) ngakërkimi
i kënaqësisë. Motivuesit kyç dhe faktorët kushtëzues Harresa (lehtësim i
stresit / dhimbjes) Funksional (i qëllimshëm) Zbavitja (kënaqësi) Çrregullimet
mendore Disavantazhet sociale arsimore Përdorimi
i drogës fillon gjithashtu nëpërmjet: Përdorimit eksperimental Presionit të
moshatarëve Pas një përdorimi të përsëritur të drogës,”vendimi” për të përdorur
drogën nukështë më i vullnetshëm, sepse DROGA TË NDRYSHON TRURIN!
Çfarë do të
thotë varësi psikologjike ndaj drogës?
Varësia psikologjike ndaj drogës është një sëmundje komplekse që
karakterizohet nganjë dëshirë, nga kërkimi për të gjetur dhe për të përdorur
drogën në mënyrë të pa përmbajtshme dhe shpesh të pakontrollueshme, e cila
është shumë e fortë edhe kurndodhesh para pasojave negative shumë të rënda për
jetën.
Karakteristikat
e varësisë nga droga
Sjellje e detyruar Sjellja është nxitëse (ndjesi e këndshme ose e
kënaqshmeHumbje e kontrollit në rast kufizimi të dozësDëshira
psikologjikeDëshira psikologjike është një dëshirë ose nevojë e fortë për të
përdorur drogë. Këtodëshira janë më të dukshme gjatë
tërheqjes.TolerancaToleranca është gjendja në të cilën një person nuk reagon më
ndaj drogës si më parëdhe kërkohet një dozë më e madhe për të arritur të
njëjtin efekt.Tërheqja imptomat e mëposhtme mund të shfaqen kur përdorimi i
drogës pakësohet osendërpritet:Të dridhura,ethe NgërçProbleme emocionaleHumbje
e vëmendjes dhe e aftësisë njohëse Halucinacione Konvulsione Vdekje Kategoritë
e trajtimit. Përbërësit e trajtimit kërkimor përfshijnë: Detoksikimin Trajtimin
farmakologjikTrajtimin rezidencial Trajtimin ambulatory Tipet e drogave Kanabis
Kokaina Ekstazia Heroina Haluçinogjenët: LSD Metamfetamina Morfina Nikotina Kafeina
Kanabis: Çfarë
është ?
Kanabisi është një lëndë si duhani, me ngjyrë mestë gjelbrës dhe kafesë, e
cila përbëhet nga lulet dhegjethet e sipërme të thara të bimës së
kërpit.Rrëshira e kanabisit apo, siç quhet ndryshe,hashashi, është mbetja e
tharë e një lënde që nxirretnga pjesa e sipërme e lulëzuar e bimës së kërpit,
ecila kthehet në pluhur ose presohet në forma. Vaji ikanabisit ose, siç quhet
ndryshe, vaji i hashashit,është një lëng i cili nxirret ose nga bima e tharë
osenga rrëshira.
Si merret ?
Zakonisht, të gjitha format e kanabisit merren përmes tymosjes, si duhani.
Rrëshira dhevaji i kanabisit mund edhe të hahen ose të pihen në formën e çajit.
Çfarë ndikimi
ka te përdoruesi ?
Kanabisi i jep përdoruesit një ndjesi relaksimi dhekënaqësie dhe ndonjëherë
I vendos në një gjendjeeuforie. Përdoruesi mund të provojë edhe një ndjesi mëtë
forte të shqisave të shikimit, nuhatjes, shijes dhedëgjimit.
Cilat janë
rreziqet që lidhen me përdorimin ekanabisit ?
Në periudhën afatshkurtër, përdoruesit i rritet oreksi dhepulsi. Përdoruesi
ka probleme edhe me kryerjen e akteve fizike dhe intelektuale, si përshembull e
ka të vështirë të ngasë makinën apo të mendojë në mënyrë logjike. Nësemerret në
doza të mëdha, kanabisi mund të mprehë perceptimin e tingujve dhe tëngjyrave
nga ana e përdoruesit, ndërkohë që ia bën të ngadaltë dhe të paqartë
tëmenduarit. Nëse doza është shumë e madhe, efekti ikanabisit është i ngjashëm
me efektin e drogavehaluçinogjene dhe mund të shkaktojë ankth, panikdhe, madje,
episode psikopatike. Përdoruesit e rregullttë kanabisit përballen me rrezikun e
zhvillimit të njëvarësie psikologjike deri në atë masë sa të humbasininteres në
të gjitha aktivitetet e tjera si puna apomarrëdhëniet me njerëzit. Studimet e
funditnë Mbretërinë e Bashkuar kanë treguar se ekziston njëlidhje midis
përdorimit të kanabisit dhe rritjes sëskizofrenisë.
Rreziqe të tjera Tymi i kanabisit përmban 50 për qind shumë katran se
cigaret me përmbajtjen më tëlartë të katrani, gjë që i vendos përdoruesit në
një rrezik më të madh të kancerit tëmushkërive dhe të sëmundjeve të tjera të
sistemit të frymëmarrjes.
Kokaina: Çfarë është ?
Kokaina është një pluhur i bardhë ose ngjyrë qumështi, i cili vepron si
stimulues ifuqishëm. Kokaina nxirret nga gjethet e bimës së kokës.Gjatë rrugës,
mund të tretet osetë “pritet” me lëndë të tjera me qëllim që të rritet
sasia.Droga “crack” është një kokainë ecila është përpunuar më tej me amoniak
ose bikarbonat natriumi (sodë buke) dhe ngjansi flokëza ose kokrriza të vogla.
Si merret ?
Zakonisht, kokaina thithet me hundë
ose injektohet,ndërsa droga “crack” tymoset si duhani.
Çfarë ndikimi
ka te përdoruesi ?
Kokaina i jep përdoruesit një ndjesi gjallërieshpirtërore dhe e vendos në
një gjendje euforie. Gjithashtu, shpesh përdoruesi provon një rritje
tëpërkohshme të niveleve të gatishmërisë nervore dhetë energjisë dhe një
shtyrje në kohë të urisë dhe tëlodhjes.
Cilat janë
rreziqet që lidhen me përdorimin e kokainës ?
Efektet afatshkurtra përfshijnë humbjen e oreksit, shpejtimin efrymëmarrjes
dhe rritjen e temperaturës së trupit dhe tërrahjeve të zemrës. Përdoruesit mund
të sillen nëmënyrë shumë të çuditshme dhe të parregullt dhe,ndonjëherë edhe në
mënyrë të dhunshme. Doza tëtepërta të kokainës mund të shkaktojnë
edhekonvulsione, krizë epilepsie, hemorragji cerebrale osemosfunksionim të
zemrës. Përdoruesit afatgjatë tëkokainës rrezikojnë të kenë një mori
problemeshshëndetësore, disa prej të cilëve varen nga mënyrase si e marrin këtë
drogë. Thithja me hundë ekokainës dëmton shumë rëndë indet e hundës;tymosja
mund të shkaktojë probleme të aparatit tëfrymëmarrjes; ndërsa injeksioni mund
të shkaktojëabscese ose sëmundje infektive. Rreziqe të tjera,pavarësisht
mënyrës si merret droga, përfshijnëvarësinë e fuqishme psikologjike,
kequshqyerjen,rënien në peshë, humbjen e orientimit, apatinë dhe një gjendje që
ngjan me psikozën pananojake.
Rreziqe të
tjera
Përzierja e kokainës me alkoolin është një kokteijl i rrezikshëm dhe mund
të rrisëndjeshëm mundësinë e vdekjes së papritur.
Ekstaza: Çfarë
është ?
Ekstaza është një stimulues psikoaktiv, i cilizakonisht prodhohet në
laboratorë tëpaligjshëm. Në të vërtetë, termi “ekstazë” kaevoluar dhe
nuk përdoret për të quajturvetëm një lëndë kimike por në të vërtetë njëgamë
lëndësh të tilla të cilat kanë një efekttë ngjashëm te përdoruesi. Shpesh,
çfarëdotablete me stemë tani quhet “ekstazë”pavarësisht përbërjes së vet
kimike. Edhepse kjo drogë zakonisht shpërndahet në formën e një tablete, ajo
mund të jetë edhe nëformë pluhuri ose kapsule. Tabletat mund të kenëforma dhe
madhësi të ndryshme.
Si merret ?
Zakonisht gëlltitet por mund edhe të
thithet me hundëose të injektohet.
Çfarë ndikimi ka te përdoruesi ?
Ekstaza mund të rrisë nivelet e ndjeshmërisë të përdoruesve dhe të
shkaktojë një ndjesiafërsie me njerëzit që i rrethojnë. Kjo drogë mund ta bëjë
përdoruesin më shoqëruesdhe energjik.
Cilat janë
rreziqet që lidhen me përdorimin e ekstazës ?
Në periudhën afatshkurtër, ekstaza mund të bëjë që trupi të mos i përfillë
sinjalet eproblemeve siç janë dehidratimi, vilania dhe rraskapitja dhe mund të
pengojë aftësinë etrupit për të rregulluar temperaturën. Për më tepër, ekstaza
mund të dëmtojë rëndëorgane të tilla si mëlçia dhe veshkat.Ndonjëherë, mund të
shkaktojë edhekonvulsione dhe pushim të zemrës. Doza tëmëdha të ekstazës
shkaktojnë një gjendjeacarimi, ankthi dhe halucinacionesh tërënda.Përdorimi
afatgjatë i ekstazës mund tëdëmtojë disa pjesë të caktuara të trurit,
dukeshkaktuar kështu depresion dhe humbje tëkujtesës.
Rreziqe të tjera Tabletat ose pilulat që shiten për ekstazë mund të
përmbajnë edhe lëndë të tjera qëmund të jenë të rrezikshme dhe që mund të jenë
të ndryshme për sa i takon fuqisë dhepasojave të tyre Heroina Artikull kryesor
: Heroina Smack /H/Horse/Junk/Harry/White lady.
Çfarë është ?
Heroina ose sic quhet
ne zhargonin e rruges ekuqja është një drogë që shkakton varësi te fortedhe që
ka veti kundra dhimbjes dhe e cilaprodhohet përmes përpunimit të morfinës,
njëlëndë natyrore e cila nxirret nga bima eopiumit.Kjo është droga qe me se
shumti merretme shiringe. Heroina e pastër është një pluhur i bardhë. Heroina e
rrugës ështëzakonisht e bardhë në ngjyrë kafe sepsepërzihet me lëndë të
papastra, çka do të thotëqë çdo dozë ndryshon nga tjetra. Shkaktonvaresine fizike
ndryshe nga drogat e tjera.
Si merret ?
Zakonisht injektohet por mund edhe
të thithetme hundë ose të tymoset.
Çfarë ndikimi
ka tepërdoruesi ?
Heroina mund t’u heqë përdoruesve tensionin, ankthin dhedepresionin.
Përdoruesi ndjehet i shkëputur nga lodhjaose dhimbja emocionale ose fizike. Në
doza të mëdha,përdoruesi mund të provojë gjendje euforie.
Cilat janë
rreziqet që lidhen me përdorimin eheroinës ?
asojat afatshkurtra përfshijnë zvogëlimin ebebes së syrit, të përzier, të
vjella, përgjumje,paaftësi për t’u përqendruar dhe apati.Heroinashkakton varësi
të madhe fizike dhepsikologjike te përdoruesi. Përdoruesitrrezikojnë të
zhvillojnë edhe një shkallëtolerance ndaj kësaj droge, çka do të thotë seme
kalimin e kohës u duhet të marrin dozagjithnjë e më të mëdha për të provuar
efektin qëdëshirojnë. Përdorimi afatgjatë i heroinës ka njëshumëllojshmëri
pasojash të rënda për shëndetin. Mes të tjerash, mund të shkaktojë rënie të
shpejtë në peshë, kequshqyerje dhe kapsllëk.Heroina mund të shkaktojë
edheçrregullim të ciklit mujor te femrat, përgjumje dheapati kronike. Lënia e
menjëhershme e heroinësshkakton simptomat e tërheqjes nga ky ves, të cilatmund
të jenë të rënda dhe përfshijnë ngërç, diarre,dridhje, panik, sekrecione të hundës,
të ngjethura dhedjersitje.
Rreziqe të
tjera
Përdoruesit rrezikojnë të marrin mbidozë të heroinëse cila mund të
shkaktojë gjendje kome dhe vdekje përshkak të bllokimit të aparatit të
frymëmarrjes.
Haluçinogjenët:
Çfarë janë ?
Haluçinogjenët, ose drogat psikopatike, janë droga të cilat ia ndryshojnë
gjendjen endërgjegjes përdoruesit si edhe shkaktojnë lloje të ndryshme
halucinacionesh. Llojet kryesore të halucinogjenëve janë dietilamidi i acidit
dilisergjik (LSD), fenociklinida(PCP), amfetaminat, meskalina dhe psilocibina. LSD
Dietilamidi i acidit dilisergjikAcid/Hippie (PCP)]
Çfarë është ? LSD-ja është një
drogë gjysmë-sintetike eprodhuar nga acidi lisergjik, i cili gjendet në
njëkërpudhë që rritet në bimën e thekrës dhedrithëra të tjera. LSD-ja, e cila
zakonisht quhetedhe “acidi”, është një prej drogave halucinogjenemë të
fuqishme. Në rrugë zakonisht shitet nëformën e katrorëve të vegjël prej letre
me flluskame kokrra ku brenda përmbahet droga, por shitetedhe në formën e
tabletave, kapsulave si edhe nëformë të lëngshme. Është një lëndë pa ngjyrë
dhepa erë, me një shije paksa të hidhur.
Si merret ? Zakonisht
gëlltitet.
Çfarë ndikimi
ka te përdoruesi ? Nëse merret LSD, ajo shkakton ndryshime të forta në mendime, humor dhe
shqisa,krahas ndjenjave të afërsisë dhe shoqërimit.Megjithatë, efektet e sakta
të LSD-sëndryshojnë në varësi të gjendjes mendore të përdoruesit dhe mjedisit
ku merret kjodrogë.
Cilat janë rreziqet që lidhen me
përdorimin e LSD-së ?Në periudhën afatshkurtër, LSD-ja shkakton zhgënjimdhe
perceptime të shtrembëruara. Ndryshon sensi ithellësisë dhe kohës i përdoruesit,
ndërsa bëhen më tëmprehta ngjyrat, tingujt dhe prekja. Disa përdorues tëLSD-së
provojnë mendime dhe ndjenja të forta dhe tëfrikshme si për shembull frika se
mos humbasinkontrollin, frika nga çmenduria dhe vdekja dhedëshpërim. Pasojat
fizike janë të vogla në krahasim me pasojat psikologjike dheemocionale. Në të
përfshihet zmadhimi i bebes së syrit, shpeshtimi i rrahjeve të zemrësdhe rritja
e tensionit të gjakut, humbja e oreksit, pagjumësia, thatësirë në gojë dhe
tëdridhura.
Metamfetamina Çfarë
është ?
Metamfetamina bën pjesë në atë grup drogash që quhen stimulues të llojit
tëamfetaminës (ATS). Është drogë sintetike e cila zakonisht prodhohet në
laboratorë tëpaligjshëm. Metamfetamina është në formën e pluhurit, të tabletave
ose kristaleve qëngjajnë me copëza qelqi të thyer.
Si merret ?Mund
të gëlltitet, të thithet me hundë, të tymoset ose të injektohet.
Çfarë ndikimi ka te përdoruesi ?
Metamfetamina stimulon një ndjesi mirëqenieje fizike dhe mendore, si edhe
një valëeuforie dhe gjendje të gëzueshme shpirtërore. Përdoruesi provon një
rritje tëpërkohshme të energjisë, e cila e bën përdoruesin të mendojë se mund
t’i kryejë mëmira aktet fizike ose intelektuale. Përdoruesi ndjen edhe një
shtyrje në kohë të urisë dhetë lodhjes.
Cilat janë
rreziqet që lidhen me përdorimin e metamfetaminës ?
Në periudhën afatshkurtër, përdoruesit humbasin oreksin dhe fillojnë të
marrin frymë mëshpejt. Mund t’u shpeshtohen rrahjet e zemrës dhe mund t’u
rritet tensioni i gjakut siedhe mund t’u rritet temperatura e trupit dhe të
djersijnë. Në doza të mëdha, përdoruesitmund të ndjehen të paqetë dhe të
acaruar dhe mund të provojnë goditje paniku. Dozatë tepërta të metamfetaminës
mund të shkaktojnë edhe konvulsione dhe vdekje përshkak të mosfunksionimit të
aparatit të frymëmarrjes, hemorragji cerebrale osemosfunksionim të
zemrës.Përdorimi afatgjatë i metamfetamnës mund të shkaktojnëkequshqyerje,
rënie në peshë dhe zhvillim të varësisë psikologjike. Kur ndërpritetpërdorimi i
metamfetaminës, përdoruesi fle për një kohë të gjatë dhe pastaj zakonishtbie në
depresion.
Rreziqe të tjera Ndonjëherë,
metamfetamina bëhet shkak për sjellje agresive, të dhunshme dhe shumëtë
pazakontë te përdoruesit.Puna e bashkëmoshatareve , familjareve , ne ndihme te
perdoruesve te tyre .Prindërit dhe perdorimi i drogaveJanë disa situata që
duhen shmangur:Mos iu impono fëmijëve dhe mos i ngacmo ata Mos jep leksione –
cilido e di se çdo të thotë të të japin leksionMos prediko – kjo nuk e ndihmon
fëmijënMos u përpiq ti frikësosh fëmijët me ngjarje të tmerrshme. Nuk ecën –dhe
për dikë që përdor drogë, kjo gjë është e pabesueshme. Qendra Kulturore e Fëmijëve
të Tiranes e përkrahur nga UNICEF, ka filluar fushatënkundër pirjes së duhanit
me moton “Stop duhanit”. Fushata
kundër pirjes së duhanit, ecila ka nisur në Tiranes e që më pas do të vazhdojë
edhe në qytete tjera të Shqiperiseka për qëllim vetëdijesimin e qytetarëve për
dëmet që ua shkakton duhanpirja. Ndërkaqorganizatorët shprehën të brengosur,
për trendin e rritjes së kësaj dukurie, sidomos tekmoshat e reja.Fushata kundër
pirjes së duhanit ka filluar me aktivitete të ndryshme simbolike ngafëmijët e
Qendrës Kulturore të Tiranes. Pankarta me mbishkrime kundër duhanit,organizimi
i meçit të boksit, ku protagonist të këtij dueli ishin “zemra” dhe “cigarja”,
sidhe bartja zvarrë e një cigareje gjigante, ishin disa performanca simbolike
të anëtarëvetë kësaj qendre.Po ashtu në kuadër të kësaj fushate ishin
përgatitur edhe broshura dhe mesazhe nëformë cigareje, të cilat u
shpërndaheshin qytetarëve në Sheshin “Nëna Tereza”. Ndryshe, në bazë të disa
statistikave të bëra nga Instituti i Shëndetësisë, UNICEF-i dheinstitucione
tjera tregon se numri i duhanpirësve posaçërisht tek të rinjtë është në rritje.
Ky fakt është brengosesh dhe fushatat e tilla janë të mirëseardhura, duke ditur
faktin senë vendin tonë konsumimi i duhanit është mjaftë shqetësues.