CESHTE OBEZITETI, SI SHKAKTOHET, NGA TA DALLOJME QE JEMI OBEZE

CESHTE OBEZITETI, SI SHKAKTOHET, NGA TA DALLOJME QE JEMI OBEZE

1. Çfarë është obeziteti?

Obeziteti është një tepricë e sasisë së yndyrave. Nëse mbani një sasi të madhe yndyrash, ju mund të jeni....mbipeshë ose obezë. Obeziteti konsiderohet një situate jonormale, ku ka depozitim te tepërt te yndyrës ne trup. Kjo ndodhe nga marrja e tepert te e ushqimit, dmth te energjisë te tepërt. 

Për të vlerësuar gjendjen ushqyese të trupit dhe te obezitetit, përdorim Body Mass Index ( BMI ).

BMI = Pesha / Gjatesia2 ( Kgr/m2 )

Nje person klasifikohet mbipeshe kur BMI eshte midis 25 – 30 ndersa si obez nese eshte ≥ 30.
Per shembull nje person qe eshte 97kg dhe gjatesi 1,76, ka BMI 31,3…eshte obez !

Klasifikimi
BMI
Nënpeshe
<18,50
Peshe normale
18,50 - 24,99
Mbipeshe
25,00 – 29,99
Obez
>30

2. Simatet obeziteti?

Profesionistët e shëndetit shpesh përdorin llogaritësin e indeksit të masës trupore (BMI) – peshën në kilogram të pjesëtuar me gjatësinë në metër katror (kg/m2), për të kontrolluar nëse jeni në një peshë të shëndetshme, mbipeshë ose obezë.

Obeziteti: BMI 30 ose më e lartë;

Mbipeshë: BMI 25 deri në 29.9;

Peshë normale: BMI 18.5 deri në 24.9.

Masa të tjera, që mjekët mund të përdorin janë matja e belit, raporti bel – ije, që ndihmon mjekët për të zbuluar nëse keni shumë yndyra rreth mesit.

3. A janë gjithmonë tësakta vlerësimet e BMI-së?

BMI-ja nuk bën dallimin ndërmjet peshës si rezultat i muskulit dhe peshës si rezultat i yndyrave, kështu që nuk merr në konsideratë dallimet në përbërjen trupore. Një sportist mund të ketë një masë të lartë muskulore dhe BMI mbi 25, por nuk përmban yndyra të tepërta në trup. Nëse keni një BMI në një normë që klasifikohet mbipeshë (ndërmjet 25 dhe 29.9), mjeku mund t’ju këshillojë nëse jeni me të vërtetë mbipeshë. Nëse keni një BMI mbi 30, ka mundësi që të jeni mbipeshë dhe obez, por gjithmonë në varësi të përbërjes trupore. Kërkoni përsëri këshillën e mjekut.

4. Si mund ta mësoj nëse fëmija im është mbipeshë?

Llogaritësi i BMI-së për fëmijët, përdor matës të ndryshëm për të përcaktuar mbipeshën dhe obezitetin, pasi duhet të marrin në konsideratë moshën e fëmijës. Nëse jeni të shqetësuar për peshën e fëmijës tuaj, shkoni tek mjeku.

5. Çfarë e shkakton obezitetin?

Konsumimi i më shumë ushqimeve energjike sesa mund të përdoren në aktivitetet e zakonshme ditore dhe në funksionin normal të trupit (metabolizmin), sjell si pasojë një energji madhore, të formuar më pas si yndyrë trupore.

Në varësi të asaj që konsumoni, ushqime “me shumë energji” (ato që kanë shumë kiloxhaul në një volum të vogël), mund të ekzistojë një lidhje me marrjen e peshës, veçanërisht nëse hani më shumë sesa normalja. Këto ushqime kanë përqindje të larta sheqeri dhe/ose yndyrash, p.sh. pijet e ngrohta, patatinat dhe pastat. Nga ana tjetër e ekuacionit, sa energji ju shpenzoni, nga të qenit jo aktiv (duke mos lëvizur mjaftueshëm) është një shkak i rëndësishëm i obezitetit.

Në krye të të gjithë këtyre faktorëve është gjenetika e personit, predispozicioni gjenetik për të formuar yndyra.

6. Si është prekurshëndeti im nëse unë jam obez ose mbipeshë

Të qenit mbipeshë ose obez rrit rrezikun tuaj ndaj:

§  Presionit të lartë të gjakut;

§  Diabetit të llojit 2;

§  Atakut të zemrës;

§  Cermës;

§  Osteartritit;

§  Problemeve të gjumit;

§  Disa lloje kancerash;

§  Fshikëzës së tëmthit;

§  Sëmundjeve të veshkave; dhe

§  Problemeve të lëvizshmërisë.

Kohët e fundit, mjekët kanë identifikuar që shpërndarja e yndyrave në trup është një parashikues i rëndësishëm i sëmundjes. Dhjami i barkut dhe trashja e tij, janë të gjithë termat e përdorur për të përshkruar peshën ekstra rreth zonës së mesit, në vend të ijeve dhe kofshëve tuaja. Me fjalë të tjera, nëse keni një obezitet qendror, jeni në formën “e mollës”, në vend të formës së “dardhës”.

Mbajtja e sasisë së yndyrave ekstra përreth belit, e vendos personin, në një rrezik më të lartë ndaj sëmundjes së zemrës, diabetit, atakut dhe kancerit sesa dikush që është në formën e dardhës. Në fakt, perimetri i belit është një masë që mjekët mund ta përdorin, për të ndihmuar në parashikimin e rrezikut të kushteve të caktuara, që lidhen me obezitetin, të tilla si sëmundjet e zemrës.

Për të reduktuar rrezikun e sëmundjes, meshkujt duhet të kenë si qëllim perimetrin e belit më pak se 94 cm dhe femrat më pak se 80 cm. Flisni me mjekun, për atë që është më e përshtatshme për ju.