Tema:Femijet
shqiptare te ekspozuar ndaj dhunes,trafikimt dhe shfrytezimit
Objektivat
1-Cquajme
femije ne aspektin ligjor dhe social
2-Disa nga
te drejtat dhe detyrimet e femijeve
3-Legjislacioni
yne ne mbrojtje te femijeve’
4-Trafikimi
I femijeve
6-Abuzimi me
femijet
7-Organizatat
nderkomebtare qe mbrojne femijet
C'quajme
femije
Ne aspektin
ligjor femije quhet cdo person qe nuk ka mbushur moshen 18 vjec kufiri I te
Ciles eshte
vendosur nga Konventa e OKB-se per te Drejtat e Femijeve.
Ne aspektin
social femije quhen ata individe qe karakterizohen nga mungesa e zhvillimit
Fizik,intelektual
dhe psiko-social.
Te Drejtat
dhe Detyrat e femijeve
1-Te
njohin,te kerkojne te respektohen te drejtat e tyre dhe te respektojne te
drejtat e te
Tjereve.
2-Te thone
mendimin e tyre kur merren vendime per ta.
3-Te duan
dhe te respektojne te dy prinderit dhe ne rastet kur ata nuk jetojne bashke.
4-Te
shprehin mendimin e tyre lirisht por pa thene gjera qe demtojne te tjeret.
5-Te
kerkojne ndihmen e shtetit ku te tjeret sillen keq,I lendojne ose I
shfrytezojne ata per qellime fitimi.
6-Te
kujdesen per mjedisin ku jetojne dhe te respektojne e te zbatojne ligjin.
7-Te shkojne
rregullisht ne shkolle dhe te respektojne rregullat e shkolles.
8-Te
respektojne jeten private te femijeve te tjere dhe te rriturve.
9-Te
respektojne fene,besimet dhe zakonet e te tjereve.
10-Te
degjojne dhe te repektojne fjalen e prinderve,kujdestareve,mesueseve.
11-Te
qendrojne larg mjediseve dhe personave qe mbajne arme ose konsumojne
droge,alkool apo substanca te tjera te ndaluara.
12-Femijet
nuk duhet te bejne pune qe u demtojne shendetin dhe as te lene shkollen per te
punuar.
13-Te
shkojne te mjeku sa here eshte e nevojshme.
14-Te
mesohen te jene tolerante,te jetojne ne paqe ne liri dhe te sillen me te tjeret
ne menyre te barabarte.
Legjislacioni
yne ne mbrojtje te femijeve
1-Kushtetuta
e Republikes se Shqiperise garanton mbrojtje ligjore per te gjithe femijet
Pa dallime
per te qene I mbrojtur nga dhuna,keqtrajtimi,abuzimi,shfrytezimi dhe
Perdorimi
per pune ne nje moshe minimale duke sigururar dhe mirerrtijen e tyre.
2-Kodi penal
parashikon denime te renda per veprat qe
kryhen kunder femijeve dhe
Gjithashtu
percakton moshen e pergjegjesise penale per krime te femijeve qe eshte
Mosha 14
vjec dhe per kundravajtje penale ne moshen 16 vjec.
3-Kodi
Civil garanton per femjet qe kane
mbushur moshen 14 vjec te marrin pjese
Ne
organizata shoqerore per te dhene mendimin e tyre si dhe moshen 10 vjevare kur
Femija mund
te pyetet ose mund ti merret ne konsiderate mendimi.
4-Kodi I
Procedures Penale I cili lidhur me personat e mitur te proceduar penalisht
Parashikohet
mbrojtje e vecante ligjore dhe psikologjike si dhe pranine e prinderve.
5-Kodi I
Familjes I cili thote se cdo femije ka te drejte te kete nje familje.Ne
Mungese te
familjes biologjike,parashikon biresimin dhe ne mungese te perkohshme
Te nje
familje ka te drejten e nje kujdestari.Gjithashtu ky ligj parashtron se te dy
Prinderit
kane te njejtat detyrime per femijen edhe pas shkurorezimit.
6-Kodi I
Punes I cili njeh si moshe pune per femijet moshen 16 vjecare dhe siguron
Mbrojtje te
vecante per femijet qe punojne.
7-Ligji per
procedurat e biresimit dhe Komitetit Shqiptar te Biresimit I cili thote se ne rast biresimi femijeve u
merret mendimi ne moshen 10 vjec dhe pelqimi ne 12 vjec.
Trafikimi i
femijeve
Si dukuri
trafikimi I qenieve njerezore por kryesisht I femijeve ka qene I perhapur ne
Shekuj.Femijet
detyrohen jashte vullnetit te tyre te kryejne pune te pandershme,te jene
Objekt
seksual I personave te shthurur e madje te japin edhe pjese te trupit per
Transplantet
e organeve.Sipas statistikave te Kombeve te Bashkuara rreth 1 milion femije ne
te gjithe boten trafikohen dhe perfitimet jane 1.2 miliard euro.Por trafiku I
femijeve eshte nje fenomen qe eshte perhapur shume edhe ne vendin tone.Arsyet
jane:Varferia,paqendrueshmeria politike,papunesia,divorcet,dhuna ne familje
etj.
Ajo që e
ndihmonte me të madhe këtë dukuri ishte edhe fakti se një pjesë e madhe e
viktimave e linin Shqipërinë me shpresën e një jete më të mire dhe përfundonin
në duart e trafikantëve.
Në gjendje të pashpresë dhe në varfëri të skajshme , shumë familje ranë dakord që fëmijët e tyre nën moshën 18 vjeç , qoftë edhe vajza , të shikonin mundësinë e një punësimi të ndershëm në vendet fqinje. Sot në Shqipëri ka disa kategori të rrezikuarish për t’u trafikuar ; në radhë të parë fëmijët ( jetimët , ata që punojnë rrugëve në moshë fare të re , fëmijët e përfshirë në procesin e gjakmarrjes , fëmijët e familjeve me dhunë të vazhdueshme e probleme martesore ) , përdoruesit e alkoolit dhe drogës , të rinjtë që kanë braktisur shkollën dhe shumë njerëz me paaftësi fizike.Këtu nuk përjashtohen edhe grate ( viktimat e dhunës në familje , gratë e trafikuara më parë si dhe gratë e veja ).
E tërë kjo kategori njerëzish është në kushte shumë të pafavorshme për mbijetesë materiale dhe për integrim në jetën normale , andaj shpeshherë janë pre e trafikimit.
Në gjendje të pashpresë dhe në varfëri të skajshme , shumë familje ranë dakord që fëmijët e tyre nën moshën 18 vjeç , qoftë edhe vajza , të shikonin mundësinë e një punësimi të ndershëm në vendet fqinje. Sot në Shqipëri ka disa kategori të rrezikuarish për t’u trafikuar ; në radhë të parë fëmijët ( jetimët , ata që punojnë rrugëve në moshë fare të re , fëmijët e përfshirë në procesin e gjakmarrjes , fëmijët e familjeve me dhunë të vazhdueshme e probleme martesore ) , përdoruesit e alkoolit dhe drogës , të rinjtë që kanë braktisur shkollën dhe shumë njerëz me paaftësi fizike.Këtu nuk përjashtohen edhe grate ( viktimat e dhunës në familje , gratë e trafikuara më parë si dhe gratë e veja ).
E tërë kjo kategori njerëzish është në kushte shumë të pafavorshme për mbijetesë materiale dhe për integrim në jetën normale , andaj shpeshherë janë pre e trafikimit.
Cilet jane
me te rrezikuarit
Fëmijët nga
mosha 5 deri 18 vjeç ;
Fëmijët që vijnë nga familje me probleme sociale dhe të ardhura të ulëta ;
Fëmijët që kanë braktisur shkollën ; ose nuk kan shkuar asnjëherë në shkollë ;
Fëmijët e lënë pas dore ; ose të rritur pa kujdesin prindëror – fëmijët jetim ;
Fëmijët që vijnë nga familje në të cilat prindërit janë të punësuar jashtë shtetit ;
Fëmijë që punojnë ose shesin ;
Fëmijët romë , ose ata që vijnë nga grupe të tjera të margjinalizuara të shoqërisë.
Ajo që është shumë brengosëse dhe që flet më së miri se në Shqipëri ka humbur filli i një lufte efikase në mbrojtje të fëmijëve është realiteti se shumë fëmijë që arrijnë t’i largohen rrugës së trafikimit , qoftë duke i zënë policia e shteteve fqinje apo edhe duke marrë ndonjë iniciativë personale , pas kthimit në Shqipëri kthehen sërish në duar të trafikuesve për shkak të mosintegrimit në shoqëri dhe pamundësisë së një jetese elementare.
Vetëm në Tiranë më shumë se 800 fëmijë jetojnë si lypësa , shitës ambulantë , ilustragjinj , larës të xhamave të veturave etj.
Këta fëmijë , shumica të pambrojtur apo edhe jetim një pjesë e madhe e të cilëve përfundimisht ka braktisur shkollën , rrezikojnë të bien pre e trafikimit.
Në Shqipëri afro 45 mijë fëmijë nën moshën 18 vjeçare që punojnë me orar të plotë ose të pjesshëm
Fëmijët që vijnë nga familje me probleme sociale dhe të ardhura të ulëta ;
Fëmijët që kanë braktisur shkollën ; ose nuk kan shkuar asnjëherë në shkollë ;
Fëmijët e lënë pas dore ; ose të rritur pa kujdesin prindëror – fëmijët jetim ;
Fëmijët që vijnë nga familje në të cilat prindërit janë të punësuar jashtë shtetit ;
Fëmijë që punojnë ose shesin ;
Fëmijët romë , ose ata që vijnë nga grupe të tjera të margjinalizuara të shoqërisë.
Ajo që është shumë brengosëse dhe që flet më së miri se në Shqipëri ka humbur filli i një lufte efikase në mbrojtje të fëmijëve është realiteti se shumë fëmijë që arrijnë t’i largohen rrugës së trafikimit , qoftë duke i zënë policia e shteteve fqinje apo edhe duke marrë ndonjë iniciativë personale , pas kthimit në Shqipëri kthehen sërish në duar të trafikuesve për shkak të mosintegrimit në shoqëri dhe pamundësisë së një jetese elementare.
Vetëm në Tiranë më shumë se 800 fëmijë jetojnë si lypësa , shitës ambulantë , ilustragjinj , larës të xhamave të veturave etj.
Këta fëmijë , shumica të pambrojtur apo edhe jetim një pjesë e madhe e të cilëve përfundimisht ka braktisur shkollën , rrezikojnë të bien pre e trafikimit.
Në Shqipëri afro 45 mijë fëmijë nën moshën 18 vjeçare që punojnë me orar të plotë ose të pjesshëm
Trafikimi i
fëmijëve është dukuri që kryhet nga rrjetet e krimit të organizuar për
përfitime të mëdha materiale. Këto përfitime të grupeve të ndryshme kriminale
janë kundërligjore. Është rrëqethëse është se dukuria e trafikimit të fëmijëve
është prezente në gjithë botën, ku më shumë e ku më pak. Megjithkëtë, në
shumicën e vendeve me traditë demokratike dhe sundim rendi dhe ligji, grupet të
cilat merren me trafikim marrin dënimin e merituar.
Dhuna ndaj
femijeve
Mjaft fakte
provojne se ne familjen shqiptare te diteve tona, femijet rralle u nenshtrohen
formave te ndryshme te dhunes se prinderve te tyre se paku deri ne fund te
moshes se adoleshences. Te dhenat qe jane marre nga anketimet pohojne se ndaj
femijeve te tyre ushtrohet dhune jo vetem nga babai, po edhe nga nena, si ne
familjet shqiptare rurale, ashtu dhe ne ato qytetare. Madje si baballaret edhe
nenat jane pothuaj njelloj te dhunshem ndaj femijeve te tyre. Nenat ushtrojne
me shume dhune ndaj vajzave te tyre, duke e justifikuar kete me mendesite se
dhuna eshte e domosdoshme si mjet detyrimi qe vajzat te mos marrin rruge te
keqe, se dhuna ka shpetuar shume vajza adoleshente nga degjenerimi e kausi
shoqeror qe perjeton Shqiperia, se dhuna ndaj vajzave eshte pjese e
pergjithesise dhe e kontrollit te nenave ndaj tyre, se vajzat me mire te
zemerohen me nenat, qe i detyrojne dhe me dhune te shkojne ne rruge te mbare,
se sa ti mallkojne gjithe jeten per shkarjet nga leshimet liberale te tyre etj.
Nje bashkeqytetare thote:
“Ndoshta ne shqiptaret e perdorim dhunen ndaj femijeve edhe ngaqe jemi te stresuar ose me sakte te friksuar per te ardhmen e femijeve tane. Pasi e perdorim dhunen ndaj femijeve behemi pishman si dreqi, por edhe te mos e perdorim dhunen friksohemi me shume kur mendojme se femijet mund te futen ne ndonje qorrsokak, prej ku nuk mund te dalin gjithe jeten.”…
Nje bashkeqytetare thote:
“Ndoshta ne shqiptaret e perdorim dhunen ndaj femijeve edhe ngaqe jemi te stresuar ose me sakte te friksuar per te ardhmen e femijeve tane. Pasi e perdorim dhunen ndaj femijeve behemi pishman si dreqi, por edhe te mos e perdorim dhunen friksohemi me shume kur mendojme se femijet mund te futen ne ndonje qorrsokak, prej ku nuk mund te dalin gjithe jeten.”…
Prinderit ne
Shqiperi, vecanerisht nenat ushtrojne dhune ndaj femijeve te tyre ne moshen e
adoleshences si mase profilaktike, per t'i mbrojtur ato nga leproza e veseve te
shumta qe kane molepsur shoqerine e diteve tona. 17,62% e te anketuarve pohojne
se dhuna e ushtruar nga prinderit u ndrydh mendimet dhe aftesite krijuese te
femijeve dhe shkakton trauma psikike te pariparueshme.
Pervoja jetesore dhe studimet social-psikologjike tregojne se, vecanerisht djemte, qe ne femijeri dhe ne moshen e adoleshences kane qene te ekspozuar ndaj dhunes familjare te ushtruar drejtperdrejt ndaj tyre, ose ndaj anetareve te tjere te familjes.
Pervoja jetesore dhe studimet social-psikologjike tregojne se, vecanerisht djemte, qe ne femijeri dhe ne moshen e adoleshences kane qene te ekspozuar ndaj dhunes familjare te ushtruar drejtperdrejt ndaj tyre, ose ndaj anetareve te tjere te familjes.
Shifra
50 mijë fëmijë punojnë
3% nëpër ndërmarrje
Lypësa, 800 vetëm në Tiranë
Tiranë, 500 nxënës kanë braktisur shkollën
Në botë
250 milionë fëmijë punojnë
10 milionë fëmijë punojnë në ambientet e shtëpisë
50 mijë fëmijë punojnë
3% nëpër ndërmarrje
Lypësa, 800 vetëm në Tiranë
Tiranë, 500 nxënës kanë braktisur shkollën
Në botë
250 milionë fëmijë punojnë
10 milionë fëmijë punojnë në ambientet e shtëpisë
Keshilli i
Europes
Këshilli i
Evropës është një organizatë e shteteve evropiane, e themeluar me 5 maj 1949
për të arritur një bashkim më të madh midis vendeve anëtare mbi bazën e
traditave të tyre të përbashkta të lirisë politike. Qëllimi i Këshillit të
Evropës është të arijë një unitet më të madh midis anëtarëve të tijë,ideologet
më të mëdhëjnë të Këshillit të Evropës ishin W.Curchil,Bevin
R.Shuman,Adenaueri.Organizate nderkomebtare me 47 vende anetare dhe kjo
organizate monitoron situaten e te Drejtave te njeriut dhe publikon raporte.
Bashkimi
Europian
Bashkimi
Evropian ( BE,
zyrtarisht : EU) është një bashkësi e disa shteteve Evropiane e themeluar me qëllim
të lirisë së qarkullimit të mallrave. Në fillim të themelimit përbëhej nga një
numër i vogël shtetesh. Me rënien e Bashkimit Sovjetik, u bë
paraqitja e kërkesave për anëtarësim nga shtete ish-komuniste. Edhe pse si
organizatë gjithë-Evropiane është Këshilli i Sigurimit të Evropës, nga shumë
vende të botës edhe BE njihet si organizatë gjithë Evropiane.Kjo organizate
financon programe te vecanta ne permisimin e jetes se femijeve ne vende te
ndryshme jo vetem ne europe.
OKB
Organizata e
Kombeve te Bashkuara ku jane anetare 192
Vende te
botes,pas ratifikimit vendet anetare behen pjese
E
legjislacionit vendas.Te gjithe ato vende qe e ratifikojne
Jane te
detyruara te respektojne parimet dhe standartet e saj
Ne
ndermarjen e nismave ligjore,politike,sociale dhe kulturore
Ne ineteres
te femijeve.
UNICEF
Programi I
Kombeve te Bashkuara per femijet ka zyra ne shume
Vende te
botes por ka zyre edhe ne vendin tone ne Tirane.