Konsumator
nënkupton çdo person fizik që blen dhe përdor mallra ose shërbime për
plotësimin e nevojave të veta dhe jo për qëllime që janë të lidhura me
veprimtari tregtare, respektivisht për rishitjen e atyre mallrave.
Ligj për Mbrojtjen
e Konsumatorit rregullon mbrojtjen e së drejtës themelore të konsumatorëve
pranë blerjes së prodhimeve dhe shërbimeve, si dhe pranë formave tjera të
përvetësimit të prodhimeve dhe shërbimeve në treg, të cilat janë: lexo me shume
e drejta për
mbrojtjen e interesave ekonomike të konsumatorëve,
e drejta për
mbrojtjen nga rreziku për jetë, shëndet dhe pasuri,
e drejta e
mbrojtjes juridike të konsumatorit,
e drejta për
informim dhe riedukim të konsumatorëve,
e drejta në
bashkim të konsumatorëve me qëllim të mbrojtjes së interesit të tyre,
e drejta në
përfaqësim dhe pjesëmarrje të përfaqësuesit të konsumatorëve në punën e
organeve të cilat zgjidhin çështjet nga interesi për konsumator.
Të drejtat e
konsumatorëve munden të kufizohen në raste të jashtëzakonshme, me qëllim të
mbrojtjes së interesit dhe të sigurisë së Kosovës, natyrës, rrethinës
njerëzore dhe shëndetit të njerëzve, por jo në mënyrë që konsumatorët t’i
sjellë në pozitë të pabarabartë.
Për mbrojtjen e të drejtave dhe interesave të konsumatorit është themeluar Shoqata e Konsumatorëve. Shoqata e Konsumatorëve është organizatë e shoqërisë civile e pavarur nga prodhuesit, shitësit, furnizuesit apo ofruesit e shërbimeve. Shoqata për Mbrojtjen e Konsumatorëve prezantohet në emër të anëtarëve të saj dhe vepron në interes të të gjithë konsumatorëve. Nëpërmjet përfaqësuesit të saj ajo jep mendime për aktet ligjore të propozuara që mund të kenë ndikim tek konsumatorët, merr pjesë në mbledhje që janë në interes për konsumatorin, ndërmjetëson në mes të organeve qendrore dhe konsumatorëve si dhe në mes të tregtarëve dhe konsumatorëve me qëllim të mbrojtjes së interesave të këtyre të fundit.
Shoqata për
Mbrojtjen e Konsumatorit i informon konsumatorët për të drejtat e tyre si dhe
paraqet listën e tregtarëve të cilët gjatë viteve të shkuara kanë dëmtuar
konsumatorët, ose qëllimisht kanë shitur mallra të rrezikshme për shëndet dhe
siguri të konsumatorit.
Për çdo të
drejtë që shkelet, konsumatori ose shoqata për mbrojtjen e konsumatorit mund
të ankohet pranë organeve administrative kompetente, të ngarkuara me ligj për
mbrojtjen e konsumatorit.
Prodhuesit dhe
ofruesit e shërbimeve duhet të nxjerrin-plasojnë në treg mallra dhe shërbime
të sigurta. Mallra dhe shërbime të sigurta konsiderohen ato mallra dhe
shërbime, të cilat i përmbushin:
Standardet
vendore,
Standardet
Evropiane të përcaktuara në Konventat Ndërkombëtare,
Kërkesat
legjitime të konsumatorit në lidhje me sigurinë.
Rregullat dhe
rregulloret, që kanë të bëjnë me standardet dhe kushtet e sigurisë dhe
shëndetit, të cilat malli apo shërbimi duhet t’i përmbush para se të dali në
treg, do të themelohen me ligje të posaçme që trajtojnë këtë lëmi.
Detyrat lidhur
me përcaktimin e politikave për mbrojtjen e konsumatorit, veçanërisht
përcjelljen dhe evidentimin e punëve të kryera nga Programi i Kosovës për
Mbrojtjen e Konsumatorit e udhëheq Ministria e Tregtisë dhe Industrisë.
Programi i
Kosovës për Mbrojtjen e Konsumatorit veçanërisht përcakton:
parimet dhe
qëllimet e politikave të mbrojtjes së konsumatorit,
detyrat që
kanë prioritet me rastin e hartimit të politikave për mbrojtjen e
konsumatorit,
programin për
shfrytëzimin e mjeteve financiare për realizimin e detyrave nga programi
nacional,
madhësia e
kornizës së programit për shfrytëzimin e mjeteve financiare për nxitjen e
zhvillimit dhe aktivitetin e shoqatave të konsumatorëve.
|
Ligj
per konsumatorin
Neni 1— Qellimi I ketij ligjie shte
mbrojtja e interesave te konsumatoreve ne treg,si dhe percaktimi I rregullave
dhe ngritja e institucioneve perkatese per te mbrojtur te drejtat e
konsumatorit.— Neni 2— Ky ligj perfshin te gjitha
llojet e mardhenieve ndermjet tregetareve dhe konsumatoreve , qe kane te bejne
me mallrat e kosumatoreve apo sherbimeve.—
Neni 3— Te drejtat e
kosumatoreve :— Te drejtat baze
te konsumatoreve— E drejta e
mbrojtjes se sherbimeve— e drejta e
mbrojtjes së interesave ekonomikë;—
c) e drejta e ankimit;— ç) e drejta për
dëmshpërblim;— d) e drejta e
edukimit;— dh) e drejta e
marrjes së informacionit;— e) e drejta e
përdorimit të shërbimeve publike;—
ë) e drejta e mbrojtjes ligjore;
Neni 4— Kërkesat e sigurisë së
përgjithshme— Neni 5— Përgjegjësia e prodhuesit— Neni 6— Detyrimi i përgjithshëm i
informimit— Neni 7— Etiketimi— Neni 8— Treguesi i çmimit— Neni 9— Ndalimi i praktikave të padrejta
tregtare— 1. Një praktikë
tregtare është e padrejtë kur:— a) është në
kundërshtim me kërkesat që një tregtar pritet, në mënyrë të arsyeshme, të
zbatojë ndaj konsumatorëve, në përputhje me praktikën e tregtimit të ndershëm
dhe/ose me parimin e përgjithshëm të mirëbesimit në fushën respektive të
veprimtarisë tregtare;— b) dobëson
ndjeshëm aftësinë e konsumatorit për marrjen e një vendimi, si pasojë e
informacionit të dhënë, duke shkaktuar kështu marrjen e vendimit, të cilin, në
të kundërt, nuk do ta kishte marrë.
“LIGJ Nr.9902,
datë 17.4.2008
PËR
MBROJTJEN E KONSUMATORËVE" (i ndryshuar me Ligjin Nr.10 444, datë
14.7.2011), përcakton të drejtat e konsumatorëve, marrëdhëniet ndërmjet
konsumatorëve dhe prodhuesve, shitësve, furnizuesve, ofruesve të shërbimeve si
dhe organeve të kontrollit të tregut dhe të standartizimit.
Mbrojtja e te
drejtave themelore te konsumatoreve, e vecanerisht e interesit ekonomik,
•
Respektimi i marëdhënieve me te mira dhe më korrekte tregtare,
• Edukimi i
konsumatoreve per realizimin e te drejtes se ankimit dhe demshperblimit,
•
Promovimi i organizatave joqeveritare te konsumatoreve, dhe
• Realizimi efikas
i te drejtave te konsumatoreve mbrojtjen e të drejtave të konsumatorëve,
•
kushtet dhe mënyrat e mbrojtjes së konsumatorëve,
• kushtet për për një
marëdhënie sa më korrekte midis konsumatorëve dhe tregtuesit e mallrave dhe
shërbimeve, • sanksionet ndaj rasteve të abuzimit në dëm të të drejtave, por në
radhë të parë në dëm të shëndetit, sigurisë dhe mjedisit të konsumatorit, • të
drejtat dhe detyrimet e organizatave të konsumatorëve (sic është edhe ZMK), •
kompetencat e organeve të administratës shtetërore që kanë të bëjnë me
mbrojtjen e konsumatorëve.
Konsumator
nënkupton çdo person fizik që blen dhe përdor mallra ose shërbime për
plotësimin e nevojave të veta dhe jo për qëllime që janë të lidhura me
veprimtari tregtare, respektivisht për rishitjen e atyre mallrave. Ligj për
Mbrojtjen e Konsumatorit rregullon mbrojtjen e së drejtës themelore të
konsumatorëve pranë blerjes së prodhimeve dhe shërbimeve, si dhe pranë formave
tjera të përvetësimit të prodhimeve dhe shërbimeve në treg, të cilat janë:— e drejta për mbrojtjen e
interesave ekonomike të konsumatorëve,—
e drejta për mbrojtjen nga rreziku për jetë, shëndet dhe pasuri,— e drejta e mbrojtjes juridike të
konsumatorit,— e drejta për
informim dhe riedukim të konsumatorëve,—
e drejta në bashkim të konsumatorëve me qëllim të mbrojtjes së interesit të
tyre,— e drejta në
përfaqësim dhe pjesëmarrje të përfaqësuesit të konsumatorëve në punën e
organeve të cilat zgjidhin çështjet nga interesi për konsumator.— Të drejtat e konsumatorëve
munden të kufizohen në raste të jashtëzakonshme, me qëllim të mbrojtjes së
interesit dhe të sigurisë së Shqiperise, natyrës, rrethinës njerëzore dhe
shëndetit të njerëzve, por jo në mënyrë që konsumatorët t’i sjellë në pozitë të
pabarabartë.
Konsumator, të
drejtat e Tua themelore janë:
• mbrojtja e shëndetit, mjedisit dhe sigurisë së
jetës;
• mbrojtja e interesit ekonomik;
• ankimimi;
• dëmshpërblimi;
• edukimi;
• njoftimi;
• përdorimi i shërbimeve publike;
• mbrojtja ligjore;
• organizimi
në shoqata ose bashkime për mbrojtjen e interesit tend dhe perfaqësimit në
organet e tyre vendimmarrëse.
Qeveritë duhet
të miratojnë ose të nxisin miratimin e masave të përshtatshme, duke përfshirë— sistemet ligjore, rregulloret e
sigurisë, standardet kombëtare dhe ndërkombëtare, standardet— vullnetare dhe mbajtjen e të
dhënave të sigurisë për t’u siguruar se produktet janë të sigurta si për— përdorimin e menduar edhe për
atë të parashikuar normalisht.— 12. Politikat e
duhura duhet të sigurojnë se produktet e prodhuara nga prodhuesit janë të
sigurta si për— përdorimin e
menduar edhe për atë të parashikuar normalisht. Personat përgjegjës për
sjelljen e— produkteve në
treg, sidomos furnitorët, eksportuesit, importuesit, shitësit me pakicë dhe të
tjerë të— ngjashëm me
këto (më poshtë referuar si ? distributorët @ ), duhet të sigurohen se gjatë
kohës që janë— nën kujdesin e
tyre këto mallra nuk bëhen të pasigurta nga përdorimi ose ruajtja e
papërshtatshme dhe— se gjatë kohës
që janë nën kujdesin e tyre ato nuk bëhen të rrezikshme nga përdorimi ose
ruajtja e— papërshtatshme.
Konsumatorët duhet të udhëzohen për përdorimin e duhur të mallrave dhe duhet të— informohen për rrezikun e
përfshirë në përdorimin e menduar apo të parashikuar normalisht.— Informacioni jetik për sigurinë
duhet t’i përcillet konsumatorëve nëpërmjet simboleve të kuptueshme— ndërkombëtarisht kudo që është e
mundur.—
Agjencia e
Mbrojtjes së Konsumatorit ka në themel të punës mbrojtjen e disa të drejtave të
konsumatorit dhe synon të rrisë bashkëveprimin dhe efektivitetin e punës për
përmbushjen e objektivave të planifikuara përmes monitorimit dhe vlerësimit.— Ajo synon që konsumatorët të
jenë më të mirë informuar dhe vetë përcaktues në mënyrë që të zotërojnë
njohuritë përkatëse mbi të drejtat e tyre në lidhje me tregun dhe ofrimin e
shërbimeve publike.
Monitorimin,
kontrollin e territorit urban dhe mbrojtjen nga ndërhyrjet e paligjshme,
ndotjet dhe shkeljet, të cilat në mbështetje të dispozitave ligjore përcaktohen
si shkelje administrative.— Monitorimin e
cilësisë së transportit publik, mjeteve të transportit që disponohen nga
shoqëritë që ofrojnë këtë shërbim.—
Evidentimin dhe monitorimin e zënies së hapësirave publike nga depozitimet e
mbetjeve inerte dhe të rrezikshme.—
Kontrollin e shërbimeve të ofruara në institucionet sociale dhe parashkollore
të administruara nga Bashkia e Tiranës.—
Kontrollin e shërbimeve komunitare dhe monitorimin e projekteve të Bashkisë
lidhur me shërbimet në komunitet.—
Evidentimin dhe monitorimin e territorit urban në drejtim të ndotjes së
shkaktuar nga zhurmat në mjedis.—
Trajnimin dhe çertifikimin e operatorëve që ofrojnë shërbimin e ushqimit publik
në bare, restorante dhe hoteleri.—
Evidentimin e shkeljeve të të drejtave të konsumatorit në shërbimet e ofruara
nga profesionistët dhe që parashikohen në urdhrat profesionale
Objektivat
1. Duke marrë
parasysh interesat dhe nevojat e konsumatorëve në të gjitha vendet, sidomos të
atyre— në vendet në
zhvillim; duke pranuar se shpesh konsumatorët përballen me pabarazi në lidhje
me— kushtet
ekonomike, nivelet e arsimimit dhe fuqinë negociuese dhe duke pasur parasysh se— konsumatorët duhet të kenë të
drejtën e aksesit në produkte jo të rrezikshme si edhe të drejtën për të— promovuar zhvillim të drejtë, të
barabartë dhe të qëndrueshëm ekonomik dhe social si dhe mbrojtje— të mjedisit, ky udhëzues për
mbrojtjen e konsumatorit ka objektivat e mëposhtëm:
(a) Të asistojnë vendet në arritjen ose
ruajtjen e mbrojtjes së përshtatshme për popullsinë e tyre si konsumatorë;—
(b) Të lehtësojnë prodhimin dhe
shpërndarjen e modeleve për t’iu përgjigjur nevojave dhe— dëshirave të konsumatorëve;—
(c) Të nxisin nivelet e larta të
sjelljes etike për personat e përfshirë në prodhimin dhe— shpërndarjen e mallrave dhe
shërbimeve tek konsumatorët;—
(d) Të
asistojnë vendet në kontrollimin e praktikave abuzive të biznesit nga të gjitha— sipërmarrjet në nivelet
kombëtare dhe ndërkombëtare, të cilat ndikojnë negativisht tek— konsumatorët;—
(e) Të lehtësojnë zhvillimin e
grupeve të pavarura të konsumatorit;—
(f) Të çojnë më tej bashkëpunimin në nivel ndërkombëtar në fushën e mbrojtjes
së— konsumatorëve;— (g) Të nxisin zhvillimin e
kushteve të tregut, të cilat i ofrojnë konsumatorëve mundësi më të— mëdha me çmime më të ulëta;—
(h) Të nxisin konsumin e
qëndrueshëm.
Qeveritë duhet
të zhvillojnë ose të ruajnë një politikë të fortë për mbrojtjen e
konsumatorëve,— duke marrë
parasysh udhëzimet e parashtruara më poshtë si dhe marrëveshjet ndërkombëtare— përkatëse. Në këtë mënyrë, çdo
qeveri duhet të përcaktojë parimet e saj për mbrojtjen e— konsumatorëve në përputhje me
rrethanat ekonomike, sociale dhe mjedisore të vendit dhe me— nevojat e popullsisë së saj duke
pasur parasysh kostot dhe përfitimet e masave të propozuara.—
3. Nevojat legjitime të cilat
udhëzimet priren t’i përmbushin janë si më poshtë:—
(a) Mbrojtja e konsumatorëve nga
rreziqet për shëndetin dhe sigurinë e tyre;—
(b) Promovimi dhe mbrojtja e interesave ekonomike të konsumatorëve;
(c) Aksesi
i konsumatorëve në informacionin e përshtatshëm për t’i mundësuar atyre të— bëjnë zgjedhje të bazuara në
informacion sipas dëshirave dhe nevojave individuale;—
(d) Edukimi i konsumatorit, duke
përfshirë edukimin rreth ndikimeve mjedisore, sociale— dhe ekonomike të zgjedhjes së
konsumatorit;
Modelet e
paqëndrueshme të prodhimit dhe konsumit, sidomos në vendet e industrializuara
janë— shkaku kryesor
i përkeqësimit të vazhdueshëm të mjedisit global. Të gjitha vendet duhet të
përpiqen— të promovojnë
modele të qëndrueshme të konsumit; vendet e zhvilluara duhet të marrin
drejtimin në— arritjen e modeleve
të qëndrueshme të konsumit; vendet në zhvillim duhet të kërkojnë të arrijnë— modelet e qëndrueshme të
konsumit në procesin e tyre të zhvillimit duke treguar kujdes ndaj parimit— të përgjegjësive të përbashkëta
por të diferencuara. Në këtë drejtim duhet të merren plotësisht— parasysh situata e veçantë dhe
nevojat e veçanta të vendeve në zhvillim.
Politikat për
nxitjen e konsumit të qëndrueshëm duhet të marrin parasysh qëllimet e zhdukjes
së— varfërisë,
plotësimit të nevojave themelore të njeriut dhe të të gjithë anëtarëve të
shoqërisë dhe— uljes së
pabarazisë brenda dhe midis vendeve.—
Qeveritë duhet të ofrojnë dhe të ruajnë infrastrukturën e përshtatshme për të
zhvilluar,— implementuar
dhe monitoruar politikat për mbrojtjen e konsumatorëve. Duhet të tregohet
kujdes— i veçantë për
të siguruar që masat për mbrojtjen e konsumatorëve të implementohen në të mirë
të— të gjithë
sektorëve të popullsisë, sidomos për sa i përket popullsisë rurale dhe njerëzve
që jetojnë— në varfëri.
Të gjitha
sipërmarrjet duhet t’u binden ligjeve dhe rregulloreve përkatëse të vendeve ku
ato bëjnë— biznes. Ato
gjithashtu duhet të jenë në përputhje me dispozitat e duhura të standardeve— ndërkombëtare për mbrojtjen e
konsumatorëve me të cilat kanë rënë dakord autoritetet kompetente— të vendit në fjalë. Në
zhvillimin e politikave për mbrojtjen e konsumatorit duhet marrë në konsideratë
roli i— mundshëm
pozitiv i universiteteve dhe i sipërmarrjeve kërkimore publike dhe private.
Udhëzimet e
mëposhtme duhet të zbatohen si për shërbimet dhe mallrat e prodhuar— brenda vendit, ashtu edhe për
ato të importit.—
10. Gjatë
zbatimit të procedurave ose rregulloreve për mbrojtjen e konsumatorit duhet t’i
kushtohet vëmendje e veçantë faktit se këto nuk shndërrohen në pengesa për
tregtinë ndërkombëtare dhe se ato janë në përputhje me detyrimet ndërkombëtare
tregtare. A. Siguria fizike—
11. Qeveritë
duhet të miratojnë ose të nxisin miratimin e masave të përshtatshme, duke
përfshirë sistemet ligjore, rregulloret e sigurisë, standardet kombëtare dhe
ndërkombëtare, standardet vullnetare dhe mbajtjen e të dhënave të sigurisë për
t’u siguruar se produktet janë të sigurta si për përdorimin e menduar edhe për
atë të parashikuar normalisht.—
12. Politikat e
duhura duhet të sigurojnë se produktet e prodhuara nga prodhuesit janë të
sigurta si për përdorimin e menduar edhe për atë të parashikuar normalisht.
Personat përgjegjës për sjelljen e produkteve në treg, sidomos furnitorët,
eksportuesit, importuesit, shitësit me pakicë dhe të tjerë të ngjashëm me këto
duhet të sigurohen se gjatë kohës që janë nën kujdesin e tyre këto mallra nuk
bëhen të pasigurta nga përdorimi ose ruajtja e papërshtatshme dhe se gjatë
kohës që janë nën kujdesin e tyre ato nuk bëhen të rrezikshme nga përdorimi ose
ruajtja e papërshtatshme.
Qeveritë duhet
të intensifikojnë përpjekjet e tyre për të parandaluar praktikat, të cilat janë
të— dëmshme për
interesat ekonomikë të konsumatorëve duke siguruar se prodhuesit, distributorët
dhe të— tjerë të
përfshirë në ofrimin e mallrave dhe shërbimeve i qëndrojnë besnik ligjeve të
vendosura dhe— standardeve të
detyrueshme. Organizatat e konsumatorit duhet të nxiten për të monitoruar
praktikat e— dëmshme si për
shembull falsifikimi i ushqimeve, pretendimet e gabuara ose mashtruese në— marketing dhe mashtrimet në
shërbim.
Aksesi i
konsumatorëve në informacionin e saktë rreth ndikimit të produkteve dhe
shërbimeve— në mjedis duhet
të nxitet nëpërmjet mjeteve të tilla si profilet e produktit, raportet për
mjedisin nga— industritë,
qendrat e informacionit për konsumatorët, programet vullnetare dhe transparente
të— etiketimit
ekologjik dhe linjat telefonike për informimin mbi produktin.— Qeveritë në bashkëpunim të
ngushtë me prodhuesit, distributorët dhe organizatat e— konsumatorit duhet të marrin
masa në lidhje me pretendimet mashtruese për sa i përket mjedisit— ose informacionit në reklamim
dhe aktiviteteve të tjera të marketingut. Duhet të nxitet zhvillimi— i standardeve dhe kodeve të
përshtatshme të reklamimit për rregullimin dhe verifikimin e— pretendimeve në lidhje me
mjedisin.
Kontrata në
largësi është çdo kontratë për mallin apo shërbimin, e lidhur ndërmjet
tregtarit dhe konsumatorit, sipas një skeme organizimi shitjeje në largësi ose
ofrim shërbimi nga tregtari, i cili, për qëllimet e kontratës, përdor
ekskluzivisht një ose më shumë mjete të komunikimit në distancë, deri në çastin
e lidhjes së kontratës dhe përfshirë këtë çast.—
2. Mjete të komunikimit në largësi janë të gjitha mjetet, të cilat, pa praninë
fizike të njëkohshme të të dyja palëve, mund të përdoren për lidhjen e
kontratës, si: letërkëmbimi, materialet e shtypura, publiciteti në shtyp me
formularë porosish, katalogu, posta elektronike, tregtia elektronike, faksi,
telefoni dhe televizori.—
3. Përjashtohen
nga fusha e veprimit të këtij neni kontratat e mëposhtme:—
a) kontratat e lidhura nëpërmjet
makinave automatike të shitjes ose në njësi tregtare automatike;—
b) kontratat e lidhura me
operatorë telekomunikimi, nëpërmjet përdorimit të telefonave publikë me pagesë;—
c) kontratat e lidhura për
ndërtimin dhe shitjen e pronës së paluajtshme ose për të drejta të tjera mbi
pronën e paluajtshme, duke përjashtuar qiradhënien
Shoqatat e
konsumatorëve kanë të drejtë:—
a) të edukojnë,
të informojnë dhe të sensibilizojnë vazhdimisht konsumatorët për të drejtat e
tyre;—
b) të
organizojnë dhe të drejtojnë qendrat për këshillimin e konsumatorëve, në
përputhje me kriteret e përcaktuara nga ministri përgjegjës për fushën e
tregtisë;—
) të ndjekin
dhe të trajtojnë ankesat e konsumatorëve;—
ç) të shkëmbejnë të dhëna me organet shtetërore përgjegjëse për mbrojtjen e
konsumatorëve;—
d) të
organizojnë testime të pavarura për cilësinë dhe sigurinë e mallrave dhe të
shërbimeve në treg dhe t’i bëjnë publike rezultatet e këtyre testimeve;—
dh) të ndërmarrin veprime
ligjore në gjykatë ndaj tregtarëve, në rastet e shkeljes së të drejtave të
konsumatorëve.—
2. Burimet
financiare të shoqatave në mbrojtje të konsumatorit janë të njëjta me ato të
parashikuara në legjislacionin përkatës për organizatat jofitimprurëse.—
3. Ministria përgjegjëse për
fushën e tregtisë mbështet shoqatat e konsumatorëve me ndihmë financiare brenda
kufijve të buxhetit të miratuar. Mënyra e shpërndarjes kryhet nëpërmjet
procedurave të tenderimit. Ankesat e konsumatorëve——
1. Konsumatori, kur i shkelen të
drejtat, në rast se nuk është parashikuar ndryshe ndërmjet palëve, ka të
drejtën e paraqitjes së ankesës te:—
a) struktura administrative shtetërore përgjegjëse për mbrojtjen e
konsumatorëve;—
b) shoqatat e
konsumatorëve;—
c) Avokati i
Popullit;—
ç) gjykata e
arbitrazhit;—
d) organet
gjyqësore;—
dh) çdo
strukturë tjetër, e krijuar posaçërisht për zgjidhjen e mosmarrëveshjeve jashtë
gjyqësorit.—
2. Struktura,
referuar shkronjës “dh” të pikës 1 të këtij neni, krijohet me vendim të
Këshillit të Ministrave. Përpara lidhjes së çdo kontrate në largësi, sipas
fushës së zbatimit të nenit 36 të këtij ligji, në një kohë të arsyeshme,
konsumatorit i sigurohet i gjithë informacioni i përshtatshëm, i dhënë në
mënyrë të qartë dhe të kuptueshme, për identitetin e tregtarit, karakteristikat
kryesore të mallrave dhe shërbimeve, çmimin dhe kosto të tjera të zbatueshme,
detajet për dorëzimin dhe pagesën, kushtet për rikthimin e mallit ose për
refuzimin e shërbimit, afatin e vlefshmërisë së ofertës dhe të drejtën e
konsumatorit për të hequr dorë nga kontrata brenda periudhës së përcaktuar në
pikën 3 të këtij neni.— 2. Konsumatori
duhet të marrë konfirmim me shkrim nga tregtari, në një kohë të arsyeshme,
gjatë zbatimit të kontratës dhe sidomos në çastin e dërgimit të mallit, për
informacionet e mëposhtme:—
a) kushtet dhe
procedurat për ushtrimin e së drejtës së tij, për të hequr dorë nga kontrata;—
b) adresën gjeografike, në të
cilën konsumatori mund të dërgojë ankesat e tij;—
c) garancitë dhe shërbimet passhitje, të cilat ekzistojnë;—
ç) vendimin për anulimin e
kontratës, kur kjo ka një afat të papërcaktuar ose ka afat më të gjatë se një
vit.
Shteti me konsumatorin ka një marrëdhënie dashuri-urrejtje të njohur tashmë
në të gjithë botën. Atje ku shteti krijon lehtësira, mundësira, apo edhe
mbrojtje, konsumatori, qoftë ky votues i qeverisë në fuqi, apo edhe kundërshtar
i saj, nuk është i prirë drejt revoltës, së zëshme a të pazëshme. Nëse shteti
është apatik, i pavendosur e i çoroditur karshi kërkesës dhe ankesës së
konsumatorit, kjo jo vetëm e bën atë të pabesueshëm në sytë e qytetarëve, por
edhe një lloj “armiku”. Megjithëse realisht shteti është ndërmjetësi dhe
rregullatori mes operatorëve ekonomikë, importues-eksportues-prodhues dhe konsumatorit,
këta të fundit nuk mund të përplasen, të ankohen, apo edhe të konfrontohen me
operatorët ekonomikë për mallrat, të cilat mund të jenë të papërdorshme, por që
gjithsesi janë në treg. Në këtë moment, pavarësisht politikave tona për tregun
e lirë, ndërhyn shteti, duke marrë në mbrojtje konsumatorin. Sepse në gjykimin
tonë, treg i lirë nuk do të thotë treg i çoroditur dhe i pakontrolluar. Por
ç’është ky ligj në vetvete? Natyrisht që thelbi i këtij ligji horizontal
(mbulimi i të gjitha produkteve për konsumatorin, për të cilat nuk janë të
rregulluara me legjislacion të veçantë) i detyron operatorët ekonomikë të
vendosin në tregun shqiptar vetëm produkte të sigurta. Zbatimi i tij është si
për produktet e reja, ashtu edhe ato të përdorura. Për të gjitha këto produkte,
operatorët ekonomikë duhet të informojnë konsumatorët nëpërmjet etiketimit në
gjuhën shqipe, në lidhje me produktin, identitetin e prodhuesit, paralajmërimet
për risqet që nuk janë evidente dhe shoqërojnë produktet, instalimin dhe
mirëmbajtjen e tyre. Një tjetër aspekt i rëndësishëm i këtij ligji është se ai
i detyron prodhuesit që të marrin masat e nevojshme për gjurmueshmërinë e
produktit, parandalimin e risqeve edhe pas vendosjes në treg të produkteve,
duke informuar menjëherë konsumatorët dhe strukturat shtetërore në rast të
evidentimit të rreziqeve për konsumatorët.
