DROGA ç'eshte ajo dhe
pasojat e saj...
Shume te rinj mashtrohen ta provojne drogen nga shoket,
qofte nga kurreshtja, qofte nga frika. Ekzistojne disa lloje te drogave si:
hashashi, mariuhana, kokaina, 1 sd, heroina etj. Sa i perket marrjes se ketyre
drogave ekzistojne disa menyra: 1. me ane te thithjes me hunde; 2. me ane te
tabletave; 3.me ane te drejteperdrejte ne gjak ("shpric"-marrja); 4.
me cigare
hashhash eshte droge qe fitohet nga bima me te njejten emer.
Bima hash-hash, pasi qe ta beje frutin, prodhon nje lenge
i cili ne ndikim me ambientin e jashtem behet i ngurte. Pas perpunimit te tij fitojme hash-hashin. Kjo bime mund te zhvillohet edhe
te ne. Me pare nenat kane perdorur kete droge si
stimulim per fjetje (per femijet e tyre). Kryesisht merret me thithje me hunde.
Kultivimi i kesaj bime eshte i ndalur ne te gjitha vendet e botes.
Kokaina- kjo droge fitohet nga bima koka (prej nga edhe e
ka marre emrin) e cila i ka gjethet e gjelberta. Kryesisht rritet ne Ameriken
Jugore. Pasi te perpunohet fleta e kesaj bime, fitohet nje pluhur me ngjyre
krem te perhimte.
Heroina-eshte nje nder drogat me te rrezikshme. Fitohet ne menyre kimike me kombinim te substancave te
ndryshme. Kryesisht merret per stimulim gjate marredhenies seksuale ngase vonon
orgazmin dhe shty fitimin e erekcionit. Merret me ane te drejteperdrejte ne
gjak.
Keto lloje drogash reagojne ne prishjen totale te trurit.
Furnizimin me keto lloje e ben zakonisht narkomafija, te cilet ne menyre
ilegale furnizojne narkomanet kudo ne bote. Me te zhvilluara jan: heroina ruse, italiane, kolumbiane etj.
Prologu-Ekzistojne 4 grupe te njerezve 1.) Qe kurre nuk e
pranojne drogen, 2.) qe e marrin vetem ne ndonje gazmend, 3.) qe rregullisht e
marrin (narkomanet), 4.) Qe dita-dites e shtojne dozen. Nga kjo shihet se me
mire eshte te rrime ne grupin e pare, ngase nese fillojme ta perdorim mund te
arrijme deri te grupi i peste-deri te vdekja.
Kokaina
Emra te tjere.
Cocaine, Coke, crack, nose candy, snow. Kategoria e droges.
Stimulant i sitemit nervor qendror e anastetik lokal.
Potenciali per adaptim.Varesia. E marre rregullisht
kokaina krijon varesi tek perdoruesit. Keta mund te behen dependent nga ana
psikologjike nen efektet e saj fizike e psikologjike, e mund te vihet re nje
rritje e dozes per mbajtur te njejtat efekte (ose per ti rritur ato), gjithashtu
per te parandaluar nje ndjenje te lodhjes ekstreme e te depresionit qe mund te
vije si pasoje e ndalimit te kesaj droge. Ky rrezik eshte me i larte tek nje
forme e larte e kokaines qe ne e quajme KRAK (Crack) ose qe njihet nga
perdoruesit si "freebase" .
Menyra e perdorimit. Pihet si duhani, thithet nga hunda,
e me raste merret me injeksione.
Perdorimi ligjor. Ne te kaluaren jo te larget Kokaina
eshte perdorur gjeresisht si anastetik lokal. Sot perdoret ngandonjehere per
anastezi topikale ne sy, goje e fyt perpara operacioneve te vogla kirugjikale
ose te tjera procedura. Megjithate, nisur nga efektet anesore te saj dhe
potencialin per abuzim, kokaina eshte sot pothuajse kudo nje droge e klasit A.
Efektet afatshkurter. Kokaina eshte stimulant i sistemit
nervor qendror. Ne doza te moderuara antagonizon lodhjen dhe prodhon nje
ndjenje te pergjithshme kenaqesie dhe eksitimi. Oreksi reduktohet. Ne efektet
fizike futen; rritje e ritmit te zemres dhe presionit te gjakut, dilatatim i
pupilave (zgjerim), tremor dhe djersitje profuze. Dozat e larta mund te sjellin
agjitim, ankth, paranoje dhe halucinacione. Paranoia mund te prodhoje nje
sjellje agresive. Doza shume te larta te kokaines mund te sjellin konvulsion
dhe vdekje si pasoje e infarkteve kardiake apo kolaps te zemres.
Efektet afatgjate dhe rreziqet. Perdorimi i rregullt i
kokaines mund te sjelle agjitim, pagjumesi, hypereksitim, marrje mendesh e
humbje ne peshe. Perdorimi i metejshem mund te sjelle psikoza dhe paranoje.
Thithja e perseritur nepermjet hundes demton membranat e saj e me kalimin e
kohes ka shkaterrim te septumit (struktura qe ndan vrimat e hundes) . Njerezit
me semundje te zemres ose me nje gjender tiroide hyperaktive te cilet jane
perdorues te kokaines rrisin shancet per demtime te zemres.
Shenjat e abuzimit. Perdoruesi i kokaines ne dukje ngjan
energjik dhe ekzuberant e po ashtu tregon fare pak interes ne ushqim. Perdorimi per nje kohe te gjate i saj sjell te
perdoruesi: Shqetesime ne ushqim dhe ne rutinen e gjumit. Agjitim, ndryshime ne
sjellje, po ashtu agresiviteti dhe dyshimet ndaj te tjereve mund te jene shenja
te nje personi qe perdor "rendshem" Kokainen.
Bashkeveprimi. Ajo rrit presionin e gjakut, pra
kundershton efektin e barnave antihypertensive. Marre me MAOI-TE ( Inhibitoret
e Mono Amine oksidazes) shkakton nje rritje te rrezikshme te tensionit te
gjakut. Po ashtu rritet rrisku per efekte te padeshirueshme ne zemer kur merret
me disa anastetike te pergjithshem.
Ketu vlen te theksojme nje lajm te ri. Sot nga
shkencetaret po punohet per te krijuar nje vaksine per kokainen. Nisur nga
fakti se shume njerez te artit e muzikes e kane perdorur kete droge dhe shpesh
mbas lenies se tij i jane rikthyer kjo paraqet interes per kedo. Sot ne kemi ne dipozicion vec dy menyra per ta luftuar
kete: keshillimet profesionale dhe klinikat e rehabilitimit. Pra lajmi i nje
vaksine eshte dicka teper me vlere. Faza e pare e kesaj ka perfunduar dhe po
punohet ne fazen e dyte te saj. Si?
Po punohet sipas ketij parimi. Molekulat e kokaines jane
teper te vogla, e si te tilla e pershkojne barrieren e eneve te gjakut ne cipen
mbrojtese te trurit, cipe kjo qe mbron trurin nga agjentet e huaj. Pra
shkencetaret po i kerkojne "ndihme" sistemit imun ne kete rast, duke
"shenuar " kokainen me kete vaksine TA-CD, do behet e mundur qe
antitrupat e sistemit mbrojes ta Njohin molekulen e kokaines dhe ta rrethojne
ate duke u ngjitur me te. Kjo do sjelle qe masa e saj do rritet ndjeshem e nuk
do kete mundesi te kaloje barrieren e gjakut ne tru. Sado kokaine qe perdoruesi
te marre nuk do kete me efekt. TA-CD ja eshte nje kombinim i molekules se
kokaines dhe nje proteine te madhe, e cila kur injektohet ne trup, eshte
mjaftesisht e madhe qe te njihet nga sistemi imun dhe ky i fundit te gjeneroje
anti-trupa.
Kjo kompani, XENOVA tashme eshte ne fazen perfundimtare
te kesaj vaksine e cila natyrisht te con ne aplikimin e licences per perdorimin
e saj dhe ne nje forme te re shprese per shume vete qe vuajne nga varesia ndaj
kokaines. Vlen per tu permendur ketu, meqenese kemi aferi molekulash, molekula
e Nikotines ashtu si ajo e kokaines eshte e vogel e pikerisht kete parim po
ndjek kjo kompani te luftoje varesine nga duhani, puna per kete vaksine KUNDER
DUHANIT fillon ne shtator te ketij viti.
Le te sqarojme dhe dicka per nje forme tjeter te Kokaines
:
KRAK. ne anglisht CRACK.
Kjo forme teper potente e kokaines merret ne forme
kristalesh, te cilat pihen si duhani. Teper adiktiv Krak-u duket se ka efekt me
te forte se te gjithe format e tjera te Kokaines dhe perdorimi i tij eshte i
shoqeruar me nje rrisk gjithnje e ne rritje per ritme abnormale te zemres,
goditje ne zemer, hemorragji cerebrale e ne fund vdekje.
Konsekuencat afatgjata te perdorimit te Krak perfshijne:
flegmen ne ngjyre te zeze, teshtitje, demtime te pakthyeshme te mushkerive,
trashje te zerit e djegje permanente te buzeve, gjuhes e fytit nga inhalimi i
tymrave te nxehte. Deteriorimi mendor, ndryshime ne personalitet, terheqje e
izolim shoqeror, paranoia apo sjellja agresive dhe tentativat per vetevrasje
mund te shfaqen ne keto perdorues.
Si dallohen femijet qe kane hyre ne rrugen e droges ?
- Prinderit duhet te kene medoemos njohuri , te pakten
fillestare , per drogat , efektet e tyre dhe menyrat e perdorimit . Prindi
duhet ta ndjek femijen ne procesin e rritjes sikrse mjeku i kujdesshem qe e
ndjek grafikun e ecurise se pacientit te tij . Eshte e domosdoshme qe prindi te
njohe fazat e rritjes dhe vecurite moshore , sidomos tiparet e adoleshences ,
per te dalluar nje sjellje adoleshenti nga nje sjellje nen efektin e droges .
Nese ne grafikun e rritjes se femijes verehet pika keputje , pra ndryshime te
shpejta , te menjehershme e te thella , duhet kerkuar shkakun . Pergjithsisht
perdorimi i droges ben qe te ndryshojne raportet e perdoruesit me familjen ,
shkollen e shoqerine .-Ne shumicen e rasteve nuk eshte veshtire qe prindi te
kuptoje nese femija i tij merr droge . Ai mund te kuptoje qe femiju i tij merr
marihuane per shembull : nese ne shtepi gjene letra cigaresh , letra alumini ,
kartone te vegjel te prere ,filtra , vrima te djegurash ne divan apo ne qarshaf
, cakmak me flake ne maksimum etj. Nese djali apo vajza duket shpesh i
perhumbur , me sy te zbehur etj. Duhet ditur se eshte koha te dyshohet
seriozisht .- Marre ne teresi , perdorimi i droges ben qe te ndryshoje , drejt
perkeqesimit , qendrimi i perdorimit te saj ndaj mesimit , punes , shoqerise ,
familjes etj. Te gjitha keto nuk mund te mos reflektohen . Nuk
mund te mos bie ne sy , sidomos te prinderve , sado te painformuar te jen ata .
Droga me angazhimin , peripecite dhe presionin qe ushton ndaj perdoruesit , e
detyron femijun apo te riun qe te genjeje siq e shtyn ate edhe te gjeje rruge
per sigurimin e parave , madje edhe te vjedh . Nje vajze krenare qe e ka mbajte veten , veshtire te mbetet e till edhe
pasi ka filluar te perdore droge . Ky deformim i personalitetit , leshimi i
vetvetes , mungesa e sinqeritetit , vjedhja e te tjera vese qe mbjell droga ,
gjithashtu duhet verehen nga prinderit . Nje nder tiparet e sjelljes se nje te
riu qe ka shkuar ne rrugen e droges , eshte largimi gradual nga familja dhe
dedikimi gjithnje e me i madh ndaj grupeve qe formojne perdoruesit e droges .
Si mund te sherohet nje i droguar ?
Kusht i domosdoshem per sherim eshte qe te droguarit ,
sikunder alkoholistet , te arrijne te zotrojne intelegjencen e tyre dhe te
pushojne se menduari per to , Sigurisht eshte e veshtire te clirohesh nga nje
zakon qe te ka mbajtur skllav me muaj apo me vite . Por individi i vendosur per
te fituar integritetin e personalitetit te vet si dhe dominimin e vullnetit ,
duke perfituar nga nje moment qetesie dhe ekuilibri , duhet te fiksoje ne
vetvete qellimin per te mos rene , qofte edhe perkohesisht , ne veset e zakonet
e tij . Pra duhet vendosur per nje periudhe abstenimi , per te mos marr drog
per tri dite , kater dite , nje jave … .Ai qe mendon seriozisht te shpetoj
veten e tij nga droga duhet te riperterije shpesh qellimin e formuluar , duke
kerkuar te bind vetveten se ai mundet , madje pa perpjekje te jashtzakonshme ,
te dominoje deshira e vet per te perdorur droge . Pra te sundoje plotesisht
vullnetin e vet . Ne fillim le ta konsideroje kete si nje eksperiment . Me pas
, i inkujaruar nga suksesi i perpjekjes se pare , do te rifiroj shume vullnetin
e cfilitur nga droga dhe duke ripertrire energjine , do te zgjase eksperimentin
.- Ky proces shkon zinxhir : zgjatet abstenimi , rifitohet besimi , forcohet
vullneti . Keto krijojne terenin qe te kalohet ne nje faze me me shume besim , me
shume vullnet , me shume kohe pa droge . Keto krijojne premisa te nje faze te
re , te trete , te katert .... . Keshtu do te ecet ne menyre te shkallezuar .
Cdo interval kohe pa droge , me sakt cdo zvoglim te ritmit te zakonshem te
drogimit , duhet vlersuar si nje sukses . Rendesi ka te rifitohet besimi e te
ecet ne menyre te shkallzuar , gjithnje ne zbritje , drejt zeros . Nese provon
, do te shohesh ngadal , por ne menyre progresive , do te arrish dominimin mbi
vetveten , domethene mbi drogen qe ben presion .
